Khandah-yi Khurshīd, ashk-i Māh: Persian 1400

رضا جولایی که با آثاری چون سوء‌قصد به ذات همایونی، شکوفه‌های عناب، نسترن‌های صورتی، ماه غمگین، ماه سرخ و... خود را در مقام نویسنده‌ای با دغدغه‌های عمیق انسان تاریخی ایرانی مطرح کرده، در رمان خنده‌ی خورشید، اشک ماه، با زیر عنوان قصه‌ی پرماجرای سرقت جواهرات، یکی از مهم‌ترین روزهای تاریخ ایران را محور اثر تازه‌ی خود کرده است: روز به توپ بستن مجلس به سرکردگی لیاخوف، افسر گارد قزاق. قصه‌ی جولایی از این روز، دوم تیر ۱۲۸۷ خورشیدی، آغاز می‌شود؛ یوم‌التوپ. چند دزد اجیر می‌شوند تا از خانه‌ای اشرافی به دور از هیاهوی مرکز شهر یک اتومبیل را بدزدند که در زیرزمین خانه، انبوهی شیء گران‌ قیمت می‌یابند. آن‌ها بخشی از یک نقشه‌ی بسیار عجیب هستند. از سویی کنسول‌گری‌ها در حال ارسال اخبار نابودی مجلس هستند و روس‌ها سرمست از پیروزی، از سویی دیگر اعدام‌ ها آغاز و آدم‌ ها پنهان شده‌اند و این سرقت شاید یک اتفاق جزئی باشد؛ اما... جولایی، با ساختاری معماگونه و گره زدن تاریخ رسمی با تاریخ شخصی، یک رمان نفس‌گیر نوشته؛ رمانی که داستان یک زمان گم شده است.