Āstānah-yi tajaddud dar sharḥ-i Tanbīh al-Umah va Tanzīh al-Mallah: Persian 1395

«تنبیه الأمة» و مؤلف ارجمندش، نماد مکتبی فقهی - سیاسی شد که بیان دینی از آزادی و دموکراسی در مذهب شیعه فراهم می کرد و یا حداقل مقدمات چنین مهمی را تدارک می نمود. به همین دلیل است که «تنبیه الأمة» در مرکز مناقشات معاصر ما، پیرامون استبداد و مردم سالاری از یک سو، و نوگرایی مذهبی و سکولار از سوی دیگر نشسته و در این چهار سوق، همزمان مورد توجه علاقه مندان به مذهب، سیاست، تاریخ و ملیت قرار گرفت و «جاذبه و دافعه ی» پر دامنه ای بر انگیخت. بحران اندیشه و سیاست در ایران معاصر، و اهتمام و توسعه ی علوم انسانی در سطوح آموزش عالی، موجب اقبال روز افزون به تاریخ اندیشه ی سیاسی معاصر گردید و باز هم «تنبیه الأمة» نائینی اهمیت مضاعفی از دیدگاه رابطه ی دین و دموکراسی پیدا کرد. اما ادبیات کتاب نائینی چنان فشرده و دشوار است که خواننده و پژوهشگر امروز را با مشکلات جدی مواجه می کند. در این کتاب مؤلف کوشیده است با توضیح واژگان در کنار متن و شرح و تحشیه ی «تنبیه‌ الأمة» اندیشه ی مکنون در آن را بازنماید و امکانات و تنگناهای این اثر مهم را در راستای رابطه ی دین و دموکراسی، و به طور کلی، دین و دولت مدرن آشکار سازد.