Juhūd'kushān: Persian 2005

جهود كشان نخستين رومان ايراني است كه در حوالي سال ١٣١٣ ه.ق. نوشته شده و نويسنده آن به شرح اوضاع سياسي، اجتماعي، فرهنكي و مذهبي تهران در آخرين سالهاي حكومت محمد شاه قاجار (١٢٦٣) ه.ق. با ديدگاه انتقادي مي پردازد." یك- نخستین، یا یكی از نخستین رمانهای ایرانی است. دو- رمانی پرماجرا و سرگرم كننده است. سه- تصویرهایی چنان زنده و درست از زمان قاجار به دست می دهد كه تو گویی به تماشای یك فیلم مستند نشسته ای. چهار- تصویری روشن، یك تا و بسیار دردناك از بی پناهی و ترس پیوسته و همیشگی اقلیت یهودی گرفتار در میان چنبرهOی اكثریت مسلمان را نشان می دهد. پنج- نویسنده ی ناشناس كتاب ما را به میدان اعدام تهران در زمان قاجار می برد و صحنه هایی از خشونت ودرندگی و وقاحت را نشانمان می دهد كه در كمتر جایی خوانده و یا شنیده ایم. آقای وهومن تصحیح كننده ی این كتاب، تاریخ نوشتن آن را بین سالهای ١٢٨٠ و ١٢٨٥ خورشیدی دانسته و آن را نخستین رمان ایرانی می داند. <مسعود كدخدايي>"