بنیادها و موضوعات حقوق بشر بین‌المللی فارسی 2023

به عنوان آرزویی دیرپا برای رها شدن از ظلم و ستم مستبدان خود‌شیفته‌ای که هرم‌های‌ قدرت را در انحصار خود داشته و پیوسته مردمان را سرکوب می‌کنند، حقوق بشر، گفتمانی رهایی‌بخش برای همه‌ ستم‌دیدگان است. این آرزو با ظهور حقوق بشر بین‌المللی، در سال ١٩۴۸، یعنی با پذیرش جهان‌شمول حقوق ذاتی همه‌ انسان‌ها برای آزاد بودن در حیات و بیان خویش، امیدهای زیادی را برانگیخت و هنوز هم تنها گزینه‌ موجود علیه ظلم و استبداد نظام‌های خودکامه و تمامیت‌خواه است. دست‌یابی به این آرزو و برقراری رژیم‌های حقوقی و نهادین بین‌المللی در حمایت از حقوق ذاتی و آزادی‌های اساسی مردم، به آسانی اتفاق نیفتاده است؛ بلکه از خلال تحولات پیچیده‌ فکری و اندیشه‌های رهایی‌بخش متفکران و فلاسفه (اروپایی) در عصر مدرن عبور کرده تا به جایگاه امروزین خود رسیده است. در حقیقت، این فرایند تحولات بنیادین برای پایان بخشیدن به خودکامگی با سه مرحله‌ مفهومی که با ویژگی‌های تاریخی هم ملازمه دارند، پیوستگی دارد. مرحله اول، از ابتدای حیات اجتماعی و سیاسی انسان آغاز و همواره با او همگام است. بنابراین، پهنای این مرحله را باید با اندازه‌ قدمت تاریخ، همسان دانست. از آنجایی که حتی در دمکراتیک‌ترین و آزادترین جوامع نیز همواره حقوق مردم توسط دیگر آدمیان یا آنهایی که در قدرت هستند، نادیده گرفته می‌شود، آزاد شدن از ظلم و تبعیض، فقر و نابرابری، سرکوب و پایمال شدن حقوق بنیادین ذاتی، دیرپاترین آرزوهای بشری را در برمی‌گیرد. اما در نظر داشته باشیم که این مرحله، ویژگی آرمانی دارد؛ هرچند که بی‌شمار انسان‌های بی‌گناهی جان گران‌مایه خود را برای آن از دست داده‌اند. این مرحله تاریخی بیانتها، درون خود تلاشهایی را برای برنامهریزی و این برنامهریزی را با شکلگیری نظریههای رهایی و آزادی همراه ساخته است.