سرزمین عرب در آستانه حاکمیت اسلامی فارسی 2012

اما علاوه بر آیه هائی که از نزول تدریجی قرآن حکایت دارد دلیل دیگری نیز بر این امر دلالت دارند. یکی اینکه لحن گفتار و زبان و نحوه بیان مطلب در کتاب بسیار متفاوت و گونه گون است و نشان از آن می دهد که این مطالب به شرایط مختلف و زمان های مختلف تعلق دارند. دیگر آنکه در قرآن ناسخ و منسوخ وجود دارد که ضرورتا ناسخ باید مدت زمانی پس از منسوخ آمده باشد؛ و سرانجام اینکه بسیاری از آیه ها در ارتباط و با اشاره به حوادث تاریخی آمده اند که اینها همه با صدور یکباره و یکجای قرآن به ظاهر در تعارض و متناقض است؛ بیهوده نیست که دانشمند صاحب نظری مانند ابن خلدون با قاطعیت می نوشت:<<قرآن برای بیان توحید و واجبات دینی، برحسب وقایع و اتفاقات، جمله جمله و آیه آیه نازل می شد>> زیرا <<برخی از آنها در عقاید دینی و بعضی درباره احکام و پیشامدها و گرفتاری های شبانه روزی و برخی متقدم و بعضی متاخر است و ناسخ آن می باشد.>> به هر حال باید دانست که <<بیان قرآنی پیگیر، دنباله دار، پیوسته و متحدالمضموننیست... و تلفیقی است از مضامین متعدد>> که حتی داستان های آن نیز به استثنای مواردی همچون داستان یوسف یکجا و به صورت پیوسته نیامده اند. با این همه باید توجه داشت که قرآن پژوهان مسلمان با توسل به برخی تفسیر و تاویل ها به این شکل پاسخ هایی متفاوت داده اند. <<بر گرفته از متن کتاب>>