ایران چیست؟ طرح مسئله پیرامون نام های آریا، ایران و فارس فارسی 1390

یکی از پیچیده ترین موضوع ها در مطالعات باستانی و تاریخی، پی جویی و پیگیری معانی و مصداق های نام های خاص است. نام هایی که اکنون آن ها را با شکل و آوای "ایران" و "فارس" می شناسیم، سرگذشتی پرفراز و آکنده از تغییرات متنوع در تلفظ، معنا و مصداق در پشت سر خود داشته اند. اکنون نام ایران برای مفاهیم و مصداق های گوناگونی به کار می رود: برای نامیدن یک حوزه ی فرهنگی - تمدنی، برای نامیدن یک کشور امروزی با مرزها و مختصات تعریف شده، برای نامیدن یک گروه زبانی با عنوان خانواده زبان های ایرانی / آریایی، برای نامیدن یک گاهشماری یا تقویم با عنوان گاهشماری ایرانی، برای نامیدن یک منطقه جغرافیایی با عنوان فلات ایران، و نیز مفهوم های دیگری همچون هنر ایرانی، فرهنگ ایرانی، دین های ایرانی و سرزمین های ایرانی. بسیاری از این انتساب ها به دوران معاصر بازمی گردد و بدون این که شکل نامگذاری برخی از آن ها پیشینه تاریخی داشته باشند، به گذشته تعمیم یافته اند.