Fāydah'girāyī: Persian 1403

فایده گرایی نظریه‌ای است درباره‌ی مبانی اخلاق، اما از آن فراتر می‌رود و حوزه‌هایی چون فلسفه‌ی سیاست و حقوق را نیز دربرمی گیرد. این متاتئوری، که در پی تبیین عام رفتارهای بشری، و نیز تعیین معیار کردار درست بوده، داوری‌های متعارضی را برانگیخته است: بسیاری ممکن است آن را به بداهت درست بینگارند، اما کم هم نبوده‌اند بزرگانی که آن را نه فقط آشکارا غلط، بلکه خطرناک و خسارت خیز دانسته‌اند. جان استوارت میل، برجسته‌ترین مدافع فایده گرایی، در این کتاب می‌کوشد مخاطب را نسبت به راستی و درستی و کارسازی این نظریه متقاعد کند. مترجم با افزوده‌ی مفصلی تلاش کرده است سهم خود را در ایضاح مطلب ادا کند. جان استوارت میل متولد ۱۸۰۶ فیلسوف، اقتصاددان و سیاستمدار انگلیسی. پدرش، جیمز میل، نظریه‌‌پرداز فایده‌گرایی، آموزش‌های گسترده و ریاضت کشانه‌ای به او داد. نتیجه‌ی این آموزش سخت گیرانه پریشانی روانی او در ۲۰ سالگی بود و از آن پس او فلسفه انسانی‌تری را تحت تأثیر کولریج و ایده آلیست‌های آلمان به وجود آورد. مهم‌ترین نوشته‌های او عبارت‌اند از: درباره‌ی آزادی، ملاحضات در باره‌ی حکومت نمایندگی و انقیاد زنان، که تأثیر زیادی بر رشد اندیشه‌ی لیبرالی داشته‌اند. نوشته‌های گوناگون و پیچیده‌ی میل در هدر دو سوی تقسیم بندی لیبرالیسم کلاسیک و مدرن قرار می‌گیرند. بی‌اعتمادی او نسبت به دخالت حکومت در اقتصاد به طور عمیق در اصول لیبرالیسم سده‌ی نوزدهم ریشه داشت، اما تأکیدش بر کیفیت و چگونگی زندگی فرد و نیز همدلی او با جنبش‌هایی مانند حق رأی زنان و تعاونی‌های کارگران، نمایانگر نگاه پیش‌بینانه‌ی او به تحولات سده‌ی بیستم است.