زنان و جامعه: قدرت و واژگونی فارسی 1403

کتاب «زنان و جامعه: قدرت واژگونی» نوشته ماریاروزا دالاکاستا و سلما جیمز، یکی از تأثیرگذاترین آثار در حوزۀ نظریۀ فمینیستی و تحلیل مارکسیستی است. این کتاب، که اولین بار در سال 1972 منتشر شد، به طور گسترده‌ای جنبش آزادی زنان و گفتمان شغل و سرمایه‌داری را تحت تأثیر قرار داد. به طور دقیق، این کتاب بررسی انتقادی نقش زنان در جامعه سرمایه‌داری است، به ویژه با تمرکز بر کار بدون دستمزدی که توسط زنان در خانه انجام می‌شود. در همین راستا، بحث اول کتاب اصطلاحا «کار نامرئی» است، کاری که زنان در خانه انجام می‌دهند، مانند آشپزی، نظافت و تربیت فرزندان، که در جهت بازتولید نیروی کار در سیستم سرمایه‌داری بسیار مهم است اما به عنوان یک کار در نظر گرفته نمی‌شود. این کار در خانه تضمین می‌کند که نیروی کار مرد، از نظر تغذیه، پوشش و... تأمین می‌شود اما علیرغم اهمیت آن، این کار بدون دستمزد است و به رسمیت شناخته نمی‌شود. نتیجتا نویسندگان از کمپین «دستمزد برای کارهای خانه» حمایت می‌کنند، که خواستار پرداخت مالی برای کارگران خانگی است. این تقاضا اما فقط در مورد پول و مباحث مالی نیست، بلکه در جهت ارزش بخشیدن به کار زنان و نقد تعیین نقش جنسیتی سنتی است که زنان را در چارچوب خانه محدود می‌کند. یکی دیگر از مباحث اصلی کتاب تقویت متقابل سرمایه داری و مردسالاری است. به بیان نویسندگان، سرمایه‌داری برای حفظ نیروی کار به انقیاد زنان متکی است و از طرف دیگر، مردسالاری از وابستگی اقتصادی زنان به مردان سود می‌برد. در نهایت، نویسندگان پتانسیل تغییر انقلابی بزرگی در به رسمیت شناختن کار زنان می‌بینند. به بیان آنان، با سازماندهی کار خانگی و مطالبه دستمزد برای کارهای خانه، زنان می‌توانند نظام سرمایه‌داری را به چالش کشیده و در نهایت جامعه عادلانه‌تری ایجاد کنند. این دیدگاه در شکل‌گیری کنشگری جنبش‌های زنان و نظریه فمینیستی در دهه 1970 و حتی امروزه نیز، تأثیرگذار بوده است.