یادگاری زەڕێران کردی سورانی 2024

بەیتی یادگاری زەڕێران، داستانێکی کۆنی دانیشتوانی کۆنی وڵاتی کوردەوارییە. باسی جەنگێک دەکات کە لەسەردەمی پێش دەسەڵاتداری مادەکان لە نیوان ویشتاسپ پادشای ئەو کاتەی وڵاتی ئێران لەتەک ئەرجاسپی خیونی سەرۆکی هوزی خیونی کە لە دانیشتووانی قەفقازی ئێستا بوون ڕووی داوە. [تێبینی: ئێران لەو کاتەدا بە ناوچەکانی ماد و خوراسان دەگوترا، فارس و ناوچەکانی باشووری لە خۆ نەدەگرت، لەو سەردەمەدا فارس هەر لە ئارادا نەبوو، ناوچە فارس نشینەکانی باشوور لە ژیر دەسەڵاتی پادشایەتی عیلامدا بوو]. شەڕەکە لە کاتی سەرهەڵدانی ئایینی زەڕدەشتی و بە هۆی باوەڕهێنانی ویشتاسپ و بنەماڵەکەی بە ئایینی زەڕدەشتییەوە ڕووی داوە. پرۆفیسۆر مری بۆیس لێکۆڵەر و زانای بەناوبانگی ئینگلیزی ئەم داستانەی وەک ڕووداوێکی ڕاستەقینەی مێژوویی پێناسە دەکات و دەڵێ لە ئەوێستادا ئاماژەی پێ کراوە. هەروەها بڕوای وایە کە ئەم داستانە لە لایەن گۆسانەکان (بەیتبێژان/ دەنگبێژان)وە سروودراوەتەوە و بە شێوەی زارەکی و دەماودەم بۆ ماوەیەکی دوور و درێژ چڕیویانەتەوە. "بەیتبێژان/ دەنگبێژان"ی کورد لە سەردەمی ئەشکانییەکاندا "گۆسان"یان پێ وتووە. گۆسانەکان هەر وەک بەیتبێژانی ئێستا شەڕەکان و ڕووداوەکانی مێژوویی و هەروەها کۆمەڵایەتی، دینی و دڵدارییان بە شێوەی گۆرانی و سروود هۆنیتەوە و لە بارەگای پادشایان و گەورەکان و هەروەها لە نێو کۆمەڵانی خەڵکی ئاساییشدا چڕیویانە.