باستان‌ شناسی میدان عتیق فارسی 1395

میدان ها و تاریخ ایران. ( با تصاویر و جدول های رنگی ) میدان امام علی همچنین مشهور با نام‌ های تاریخی میدان عتیق و میدان کهنه، نام میدانی واقع در مرکز شهر اصفهان است که از احیای سبزه‌ میدان ( میدان عتیق یا میدان کهنه ) با مسجد جامع ایجاد می‌ گردد که متشکل از چهار فضای اصلی شامل مجموعه میدان اصلی، جلوخان مسجد جامع، مجموعه زیرگذرها و پارکینگ و قطعات بلافصل پیرامون میدان می‌ باشد که فاز اول آن یعنی زیرگذرها به بهره‌ برداری رسیده‌ است. این میدان شامل زیرگذر و پارکینگ طبقاتی به همراه یک سازه مسطح نسبتاً ذوزنقه شکل است که از یک سو مسجد جامع اصفهان را به بنای هارونیه و از سوی دیگر به مدرسه و کاروانسرای کاسه‌ گران و بازار بزرگ اصفهان متصل می‌ کند. این میدان که در گذشته با نام عتیق خوانده می‌ شد، زمانی مهم‌ ترین میدان اصفهان بود. اما میدان نقش جهان، کسبه را به سوی خود خواند و عتیق، کهنه میدان نام گرفت. میدان عتیق اصفهان هنوز هم یکی از میادین مهم اصفهان محسوب می‌ شود. امروزه اگرچه آن را به نام کهنه میدان یا سبزه میدان می‌ شناسند، اما روزی این میدان با وسعتی قریب به دو برابر آنچه امروز دیده می‌ شود، میدان اصلی شهر اصفهان بود. براساس اسناد موجود میدان عتیق اصفهان پیش از صفویه و در دوران سلجوقیان، میدان اصلی و مرکز اصلی شهر اصفهان محسوب می‌ شده است. زمانی که شاه عباس صفوی میدان نقش جهان را می‌ سازد، این میدان به مرور آن همه اعتبار خود را از دست می‌ دهد و عمده کاسبی‌ ها به طرف میدان نقش جهان کشیده می‌ شود. این موضوع به مرور زمان باعث می‌ شود میدان عتیق از یادها برود و فضاهایی که روزگاری محدوده میدان محسوب می‌ شدند دچار ساخت و ساز شود. میدان عتیق امروز به علت قرار گرفتن در چهار محور اصلی شهر اصفهان یعنی خیابان ولی عصر، هاتف، عبدالرزاق و مسجد جامع هنوز یکی از مناطق مهم و پر رفت و آمد شهر اصفهان محسوب می‌ شود. بازار زغال فروش‌ها که امروز به این نام شناخته شده، زمان سلجوقیان هسته اصلی میدان عتیق بوده و امروزه مرکز تجمع افرادی با شغل‌ های کاذب از قبیل فروش لباس‌ های دست دوم و زغال شده است.