دانشنامۀ تهران بزرگ (٢ جلدی) فارسی 1393

«دانشنامۀ تهران بزرگ» اولین دائرةالمعارف محلی است که بیش از ١٣٠٠ مدخل در بخش شمیران، ٥٠٠ مدخل در بخش تهران و ری و بیش از ١٠٠ تصویر را در برمی گیرد و از منابع غنی و مرجع تهران شناسی محسوب می شود. دانشنامۀ تهران بزرگ، دانشنامه ای تفصیلی و تخصصی است که به منظور تدوین مرجع جامع، موثق و ناظر بر همۀ جنبه‌ های حیات مادی و معنوی تهران بزرگ طراحی شده است. تحولات شتابناک تهران در چند دهۀ گذشته به ویژه تحولات این شهر پس از پیروزی انقلاب اسلامی و مهاجرت گسترده به تهران، چهرۀ این شهر را به قدری دگرگون ساخته که با هویت چند دهۀ پیش خود فاصلۀ بسیار گرفته است. این دگرگونی ها چنان است که حال و هوای تهران چند دهۀ پیش را باید در گفته‌ های کهن سالان جستجو کرد. از این رو مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی بر آن شده است تا برای ثبت هویت در حال دگرگونی تهران برای نسل های آینده تدوین دانشنامه‌ ای تفصیلی و تخصصی با موضوع تهران بزرگ را در دستور کار خود قرار دهد. آن چه که امروز کلان شهر تهران یا تهران بزرگ نامیده می‌ شود، نتیجۀ گسترش کالبدی تهران به ویژه گسترش آن از دهۀ ١٣٤٠ ش به این سو است. با بررسی سرشماری های سال های ١٣٣٥، ١٣٤٥ و ١٣٥٥ ش، درمی‌ یابیم که در طول این دو دهه، ١٠٨ روستا در کلان شهر تهران ادغام و به محله‌ هایی از این شهر بدل شده‌ اند. این روستاها از لحاظ وابستگی به ٣ ناحیۀ شمیران، کن و ری وابسته بودند که تا پیش از دهۀ ١٣٤٠ ش واحدهایی جدا از شهر تهران به شمار می‌ رفتند و از لحاظ فرهنگی و اقتصادی ویژگی های خود را داشته‌ اند. از این رو به منظور ثبت هویت هر یک از این نواحی، دانشنامۀ تهران در ٣ بخش تدوین خواهد شد. بخش نخست شمیران، بخش دوم تهران و بخش سوم ری. هر یک از این ٣ بخش دارای عناوین خاص خود است که به ترتیب حروف الفبا تنظیم خواهد شد. پیش‌ بینی می‌ شود دانشنامۀ بزرگ تهران دربرگیرندۀ حدود ١٢ هزار مقاله باشد که شامل موضوعاتی گوناگون از جنبه‌ های حیات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی تهران بزرگ خصوصاً در ٢٠٠ سال گذشته خواهد بود.