از مجلس وکلای تجار تا اتاق ایران فارسی 1392

«از مجلس وکلای تجار تا اتاق ایران» تاریخ پیدایش اتاق ایران را از مجلس وکلای تجار تا مقطع انقلاب اسلامی با ارائه اسناد و مدارک در بر می‌ گیرد. در مقطع شکل‌ گیری اتاق ایران، تحت نام مجلس وکلای تجار، در مرداد ماه سال ١٢٦٣ خورشیدی که ٢٢ سال پیش از صدور فرمان مشروطیت است،‌ جامعه ایران،‌ دستخوش تحولاتی بود که مرهون دغدغه‌ های دینی و ملی و نیز آشنایی با تحولات دنیای مدرن و تأثیر ارتباطات ناشی از آن بود. در این آشنایی، تجار نقش بسیار مهمی بر عهده داشتند و از همین رو برای رفع عقب ماندگی کشور، همواره به دنبال چاره اندیشی بوده و برای تأثیرگذاری بر روابط قدرت، که محل مهم‌ ترین مشکلات اقتصادی و تجاری کشور قلمداد می‌ شد،‌ راهی مبتنی بر خرد جمعی در چارچوب مجلس وکلای تجار ایران برگزیدند. مجلس وکلای تجار ایران که با همدلی و همراهی تجار معروف زمان و با مدیریت حاج محمد حسن امین‌ الضرب،‌ از تجار خوش‌ نام زمان، شکل گرفت نقش مهمی در سازماندهی نیروی مؤثر اجتماعی بر عهده داشت. در واقع در این مقطع از تاریخ مطالبات اجتماعی و اقتصادی که در پیوند مهمی با سیاست به سر می‌ بردند، در نهادسازی از سیاست پیشی گرفتند. از نظر تاریخی و شکل تعامل با قدرت،‌ مجلس وکلای تجار، مقدمه‌ ای بر تشکیل مجلس شورای ملی در بیش از دو دهه بعد از آن شد. تجربه تاریخی تحولات اتاق ایران، نشان می‌ دهد که هر زمان که همگرایی و پیوند میان فعالان اقتصادی و تصمیم سازان و مسئولان اجرایی در بخش‌ های مختلف مجریه و نیز تقنینی وجود داشته، شاهد رشد و شکوفایی اقتصادی کشور بوده‌ ایم و هر گاه فاصله‌ ای میان درک بخش خصوصی و دولت ایجاد شده و یا تقابلی شکل گرفته اقتصاد ملی و روند توسعه آن به شدت آسیب دیده است. لذا بازخوانی تجربه ارزشمند ١٣٠ ساله اتاق ایران، در ایجاد تعامل مثبت بین حاکمیت و فعالان بخش خصوصی اقتصاد کشور، در جهت توسعه ملی، اهمیت دو چندانی پیدا می‌ کند. اتاق ایران مسأله پیشینه پژوهشی و گردآوری اطلاعات مربوط به گذشته در موضوعات مختلف، فعالیت بخش خصوصی را، با محوریت گردآوری نحوه شکل‌ گیری تعاملات، ساختار و کارکردهای نهاد اتاق ایران، در مقاطع زمانی مختلف و نیز آثار فعالیت این تشکل و روند اقتصاد کشور را در دستور کار قرار داده است و در همین راستا مرکز امور فرهنگی و نشر اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، پروژه‌ ای را در چارچوب گردآوری تاریخ و گذشته اتاق ایران از نقطه شکل‌ گیری در مرداد سال ١٢٦٣ توسط حاج محمد حسن امین‌ الضرب تا مقطع پیروزی انقلاب اسلامی آغاز کرد. تدوین این اثر بر اساس روش سالشمار و حتی با رعایت تقدم و تأخر وقایع بر اساس ماه‌ های سال تنظیم شده است. مقدمه کتاب را محمد نهاوندیان و سرآغاز سخن را سهیلا ترابی فارسانی نگاشته‌ اند.