کودتا: خاطرات کرومیت روزولت از کودتای بیست و هشت مرداد فارسی 1394

«خاطرات کرمیت روزولت»، رئیس اسبق «سیا» در خاورمیانه، برای نخستین بار، نقش «سیا» را در کودتایی که به منظور بازگرداندن قدرت به ‏محمدرضا پهلوی (شاه مخلوع) انجام گرفته است شرح می‌ دهد. کرمیت روزولت می‌ گوید: کودتای ایران ‏نخستین عملیات مخفی علیه یک دولت خارجی بود که به وسیله ی «سیا» در ماه های آخر حکومت ترومن ‏تنظیم شده بود.‏از اجرای این طرح موفقیت‌ آمیز در ایران، که «سیا» آن را طرح «آجاکس» نامگذاری کرده بود، جان فاستر ‏دالس، وزیر خارجه دولت آیزنهاور، به حدی خشنود گردید که در نظر داشت نظیر کودتای ایران را در ‏کنگو، گواتمالا، اندونزی انجام دهد و در مصر نیز حکومت عبدالناصر را ساقط کند.‏ روزولت مدعی است که در برابر این پیشنهادات ایستادگی کرده و به همین علت از خدمت در سازمان ‏‏«سیا» کناره‌ گیری کرده است. تابستان سال ١٩٥٣ مدت سه هفته در ایران اقامت داشته و کودتای علیه دولت ‏دکتر مصدق را، به طور پنهانی رهبری کرده است. روزولت اقرار می‌ کند که مبلغ یک میلیون دلار ‏آمریکایی، برای هزینه ی ایجاد بلوا و اغتشاش‌ های خیابانی که ٣٠٠ کشته به جای گذاشت و دولت ملی ‏مصدق را ساقط کرد، در اختیار داشته ولی فقط ٧٥٠٠٠ دلار آن را خرج کرده است.‏