Maghāzī: tārīkh-i jangʹhā-yi payāmbar: Persian 1394

واقدی (١٣٠ تا ٢٠٧ ه.ق) از معتبرترین سیره نگاران عرب است که آرا و اخبار وی در مورد مغازی رسول خدا (ص) مورد استناد دو گروه شیعه و سنی قرار گرفته است. واقدی که شیوه ی نگارشش در سیره ی نبوی کاملا" متفاوت با شیوه ی سیره نگاران پیش از اوست در این کتاب مطالب تاریخی را با روش مخصوص علمی و فنی بررسی کرده است و علاوه بر تاریخ جنگ ها به مطالب ارزشمند دیگری از جمله امور اجتماعی و اقتصادی زندگی در صدر اسلام، زراعت و آداب زندگی، ذکر بت ها و رسوم دفن مردگان و غالب مظاهر زندگی جامعه ی اسلامی در فاصله ی میان هجرت و رحلت پیامبر (ص) پرداخته است. شیوه ی نگارش کتاب به این صورت است که هنگام ذکر هر یک از جنگ ها نخست فهرست مفصلی از رجالی که خبر را از ایشان نقل کرده بیان می کند و سپس تاریخ هر یک از جنگ ها را همراه با اطلاعات جغرافیایی منطقه ی جنگ ذکر می نماید. اسم جنگ، اسامی اشخاصی که پیامبر (ص) در هر جنگ به جانشینی خود در مدینه تعیین فرموده، شعار مسلمانان در هر جنگ، نام فرماندهان و شهدا و کشته شدگان دشمن و بالاخره بخش مختص به آیاتی از قرآن که درباره ی هر جنگ نازل شده و تفسیر آن ها، از جمله اطلاعات دیگری است که در اختیار خواننده قرار می دهد. معروف است که وی اطلاعات جغرافیایی هر منطقه را از طریق سفر به آن منطقه و مشاهده ی عملی به دست آورده است. اطلاعات مفصل واقدی در این کتاب در واقع یکی از مایه های اولیه ی تنظیم جغرافیایی عرب و مطالب علمای ادوار بعد از وی بوده است. ترجمه ی کتاب حاضر از روی متن انتشارات دانشگاه اکسفورد انگلیس که به اهتمام مارسدن جونز در سال ١٩٦٦ منتشر شده صورت گرفته است و هم او و هم مترجم فارسی در پانوشت های کتاب توضیحات روشنگری آورده اند و اشتباهات احتمالی واقدی را تصحیح کرده اند.