Shab bigardim: Persian 1403

«شب بگردیم» مجموعه‌داستانی از علی خدایی است. شاید بشود گفت شخصیت اصلی این کتاب نیز مثل کتاب‌های سال‌های اخیرش، از جمله «آدم‌های چهارباغ»، شهر اصفهان است. دغدغۀ علی خدایی آدم‌ها و شهر اصفهان است. حالا او در «شب بگردیم»، در شب‌گردی‌هایش در شهر اصفهان، آدم‌ها را هم احضار می‌کند تا پا‌به‌پایش بیایند و شب اصفهان را زنده‌تر کنند. در این شب‌گردی‌ها خیال و واقعیت به هم آمیخته می‌شوند و اصفهانی که دیگر نیست و آدم‌هایی که دیگر نیستند در خیال راوی جان می‌گیرند و واقعیتی دیگر را می‌سازند. محمد حقوقی، ارحام صدر، زاوان قوکاسیان و احمد اخوت در این شب‌گردی‌ها حاضر می‌شوند. گذشته و حال، خیال و واقعیت در هم می‌آمیزند. اصفهان با معماری باشکوهش،‌ با زاینده‌رودش، اصفهان گذشته و اصفهان امروز، مردمان گذشته و مردمان امروز، همه‌وهمه در «شب بگردیم» با نگاه دقیق و جست‌وجوگر نویسنده‌ و در نثر خاص و ویژه‌اش کنار هم گردآمده‌اند تا اصفهان علی خدایی و جهان داستانی او را شکل بدهند. خدایی با زبان پخته، آرام و باحوصله، خواننده را هم‌پای خودش به این شب‌گردی‌ها می‌برد و خواننده ناگاه به خود می‌آید و می‌بیند پا‌به‌پای خدایی و دوستانش‌ در شب‌های اصفهان گام برمی‌دارد. خواننده خودش را در کوچه‌پس‌کوچه‌ها، روی پل‌ها و میان باغ‌ها می‌بیند. علی خدایی در مجموعه‌داستان‌های «تمام زمستان مرا گرم کن» و «از میان شیشه از میان مه» داستان‌نویسی مدرن‌ با زبان و جهان ویژۀ خودش است. به عقیدۀ برخی از منتقدان، او در کارهای اخیرش به مرز باریکی بین داستان و ناداستان رسیده است؛ اما اگر این‌طور هم باشد، رسیدن به این مرز کار هرکسی نیست و توانایی بسیاری می‌خواهد که نویسنده‌ای بتواند هم‌زمان طعم داستان و ناداستان را به خواننده بچشاند. دنیایی که خدایی خلق می‌کند و اصفهانی که تبدیل به شخصیت اصلی داستان‌هایش شده است، خواننده را با خود تا مرزهای دور خیال می‌برد‌ و بدون اینکه با احساسات او بازی کند، طعم گس نوستالژی را به او می‌چشاند. اصفهان ساختۀ علی خدایی، هم‌زمان با زنده‌کردن شهر اصفهان در ذهن خواننده، باعث می‌شود خواننده شهر خودش را هم در خیالش زنده کند و از زاویۀ تازه‌ای که تلنگرش را خدایی زده است، شهرش را ببیند. خدایی در نوشتن به حدی از بلوغ رسیده است که دیگر به پسند روز و مد غالب بی‌اعتناست. او مفهوم داستان را خودش برای خودش تعریف می‌کند و به این تعریفش وفادار و پایبند است و از همین رو، راهی تازه را در داستان فارسی پیشنهاد می‌دهد.