Dar Bāb-i Qarn-i Bīstum: Persian 1400

دو مورخ فلسفه‌دان جستارنویس با نثر و زبانی که مردم و روشنفکران را همزمان تحت تاثیر قرار می‌دهد، روبروی هم نشسته‌اند برای بازگویی و بازبینی برآمدن‌ها و فروریختن‌ها؛ گفت‌وگوی «تونی جات» و «تیموتی اسنایدر» با نظر به پایان قرن نوزدهم آغاز می‌شود و به لایه‌های درونی قرن بیستم می‌رود. از انقلاب‌های آغاز قرن، مارکسیسم، جنگ‌ جهانی اول، فروپاشی امپراطوری‌های باقیمانده از قرون گذشته و آغاز دوران جدید، فاشیسم، نازیسم، یهود و ... همه‌ و همه در کتاب «در باب قرن بیستم» زیر نگاه جات و اسنایدر واکاوی می‌شوند. این کتاب که انگار تلاشی برای فروپاشی تاریخ در روایت‌هایی‌ست که هماره چون حقیقتی تکان‌دهنده حقنه شده‌بوند، با هر شروع از جانب «تونی جات» و پاسخ «تیموتی اسنایدر» تبدیل به روایتی دیگر می‌شود که اذهان به خواب رفته را به بیداری و هوشیاری دوباره فرامی‌خواند. اسنایدر با تسلط بی نظیرش بر تاریخ بلوک شرق و رویدادهای جهان غرب معاصر و جات با درک و شهود و دانشش از نحله‌های فلسفی گونه‌گون، هماره بر تاریخ شر تاکید کرده‌اند و این بار نیز در کتاب «در باب قرن بیستم» دست روی همه‌ی آن میل عظیم ویرانی و نابودی گذاشته‌اند که جهان را پس از جنگ جهانی دوم، بی وقفه در وقایع دهشتناک فرو برده‌اند. خواندن این کتاب، امروز در دهه‌ی سوم قرن بیست‌ویکم، توان باز کردن گره‌های فکری‌ای را دارد که سال‌ها کور به نظر می‌رسیدند!