Mīrās-i daryānavardān-i Īrānī dar banādir-i Chīn (banādir-i Gūānju, Chūānju, Khānju): Persiska (Farsi) 1396

کتاب حاضر دارای بیست سرفصل از جمله تجارت دریایی راه دور در خلیج فارس در دورۀ ایران باستان، مناسبات دریایی ایران و چین در دورۀ اسلامی، بندر «چوانجو» با نام ایرانی «زیتون» میراث دریانوردان ایرانی در بندر زیتون، مسجد فونیکس، میراث دریانوردان ایرانی در چین و... است. ایران و چین در دوران پیش از اسلام بیش از هزار سال در طول حکومت هخامنشیان، اشکانیان، ساسانیان مرزهای مشترک داشتند و مناسبات این دو کشور را در این دوران باید در چارچوب روابط تجاری و فرهنگی مورد ارزیابی قرار داد. در واقع بخش مهمی از آن چه در قرن نوزدهم میلادی با نام جادۀ ابریشم شهرت مسیرهای باستانی ارتباطی زمینی بین ایران و چین است که کشور ما را از شرق و شمال شرقی به شهرها و آبادی های چین متصل می کرده است. شاخۀ شمالی این جاده از ناحیۀ خوارزم و قراقروم، شاخۀ میانی از طریق مرو، بخارا و سمرقند و شاخۀ جنوبی آن از بلخ، طالقان و بدخشان می‌ گذشت و به شهر کاشغر می‌ رسید. کاشغر در این مسیر نقش مهمی را ایفا می‌ کرد تا آن جا که در برخی از متون تاریخی دورۀ اسلامی با عنوان نخستین شهر مرزی چین و مرز دارالاسلام از آن یاد شده است. از این رو این شهر در مطالعات مرتبط با جادۀ ابریشم حائز اهمیت بسیار است و در واقع به دلیل همین موقعیت طبیعی تنها راه برای تبادل کالا بین دو کشور مسیر منتهی به کاشغر بود. در واقع دو امپراطوری ایران و چین در دورۀ پیش از اسلام منافع مشترکی در این جاده داشتند. در این تحقیق بخش عمده‌ ای از کتیبه‌ ها و آثار اسلامی دریانوردان خلیج فارس در شهرهای بندری گوانجو در جنوب، یانجو و خانجو و چوانجو در شرق چین قرائت، بازخوانی و تصاویر آن‌ ها منتشر شده است.