Nīyāyashgāhʹhā-yi bāstānī-i Īrān-i junūb-i gharbī ( muḥavvaṭah-i Masjid Sulaymān ): Persiska (Farsi) 1398

این کتاب سیر تاریخی ـ دینی ایران از دوره ماد تا زمان ساسانیان را با تمرکز بر محوطه مسجد سلیمان دربرمی‌ گیرد. رومن گیرشمن برای ایرانیان فردی شناخته شده است. باستان ‌شناس و مورخ معروفی که با کتاب ایران از آغاز تا اسلام و دیگر پژوهش ‌ها و کاوش ‌های باستان‌ شناسی شناخته می ‌شود. یکی از آثار او که تا کنون ترجمه نشده بود، کتاب حاضر است. این کتاب سیر تاریخی ـ دینی ایران از دوره ماد تا زمان ساسانیان را با تمرکز بر محوطه مسجد سلیمان دربرمی ‌گیرد. وی مباحث تخصصی و فنی باستان‌ شناسی را با تاریخ و فرهنگ و دین در جامعه ایرانی پیش از اسلام، با استادی تمام درآمیخته و می ‌توان گفت که حاصل آن، نه فقط برای درک بهتر اوضاع تاریخی و اجتماعی و حتی هنری، بلکه برای فهم شرایط دینی و مذهبی آن ادوار، به ویژه دوره ساسانیان اهمیت خاص دارد؛ به خصوص فصولی که مؤلف با تیزبینی خاص خود، از آثار ناشکیبایی در این دوره بر پیکرهای برجای مانده از نمادهای دینی سخن به میان آورده است، سخت جالب توجه به نظر می ‌رسد. به هر حال، ارزش و جایگاه قابل توجه این اثر در شناسایی و درک اوضاع و شرایط ایران باستان برای پژوهشگران آشکار است. مؤلف کار خود را از کاوش ‌های مسجد سلیمان و کاوش‌ های شوش شروع کرده و سپس با تمرکز بر دوره پارتیان موضوع را تا دوره ساسانیان پی می ‌گیرد و عبادت‌ گاه ‌های دینی را مورد پژوهش قرار می ‌دهد.