Ṭarḥ ( jaryānshināsī-i shiʻr-i Kurdī-i Hawrāmī az ibtidā tā bih imrūz ): Kurdiska (Sorani) 1392

قبل از اسلام، متن و يا سندی مشخص در دست نيست تا بتوان به ماده زبان و شعر هورامی استناد و يا احتجاج كرد؛ اما بنا به وجود مجموعه‌ ای از عناصر واژگانی به جا مانده در متون زبان‌ های: (اوستا، فرس قديم، پهلوی شمالی، ميانه و...) كه با زبان کردی هورامی اشتراك لفظی و محتوایی دارند؛ می توان اين زبان را هم‌ ريشه و هم‌ تبار اين گونه زبان‌ ها دانست. برخی متون موجود در اوایل اسلام نيز مبين و دلالت‌ گر صورت تحول يافته «زبان و شعر هورامی» بعد از اسلام است، ولی با توجه به عدم انطباق و يا فقد سنخيت آن با ظهور دين اسلام و انتساب مجوس بودن (گاور) به آن‌ ها، بعدا" اين دو مقوله تحريف و به شكل ديگری درآمده و از آن هنگام به بعد تحت نام «گوران» معروف شده‌ است. هر چند در مستندات تاريخی از عنوان زبان کردی هورامی ياد نشده ولی متون «شعر» آن در طول (١٤ قرن) متمادی، می تواند تبلور تاريخ زبان، فرهنگ و ادبيات هورامی باشد. «هورمزگان، شعر آیینی يارسان، ملحونات فهلویات، چامه‌ های بیسارانی، صیدی، مولوی، احمد بَگ كوماسی» و حضور صدها دواوين شعر ديگر هورامی از نيمه قرن دوم تا عصر حاضر مصادیقی برای چنين دیدگاهی است.