Namād'shināsī 'irfānī gul va murgh: Persiska (Farsi) 1401

عزالدین مقدسی با مقدمه عرفانی ورود به این مبحث می کند و بیان می دارد که تمامی موجودات عالم به زبان حال خویش در حال گفتگو هستند و هر موجود به ظاهر خاموشی در حقیقت گویاست . وی زبان حال را صادق می داند و در صدق و کذب زبان قال تردید دارد پس اظهار می کند که این کتاب را براساس اشارات و رموز نهفته در موجودات بنا نهاده است و این چنین آغاز سخن می کند «یک روز اندیشه مرا به باغی از باغ های نظر برد. وه چگونه باغی که در هر گوشه آن فرش بوقلمون گسترده بودند و نسیم به آرامی در گذر بود هزار دستان در ترانه سرایی و شاخساران در حالت رقص سماع و جویبارانش جاری با خویشتن گفتم: دریغا از همدلی و یاری که در این صفای طبیعت با من همراه شود در این اندیشه بودم که زبان حال با من به سخن درآمد که آیا ندیمی خوشتر از من می جویی؟ حال آنکه هرچه در برابر توست اینک به زبان حال در سخن است» (شفیعی کدکنی، 1383، 1).