Mīrzā Taqī Khān-i Amīr Kabīr: buzurgmard-i andīshah va ʻamal-i tārīkh-i muʻāṣar-i Īrān zamīn : Persiska (Farsi) 1400

محمدتقی که بعدها میرزا تقی‌خان نام گرفت، با طی مدارج ترقی خیلی زود به مقام صدارت ناصرالدین شاه قاجار رسید و اندکی بعد لقب امیرکبیر یافت. او مردی وطن‌دوست و مطلع به اوضاع و احوال جهان و بسیار با تدبیر بود و در مقام صدارت دست به اصلاحات مهمی زد. تربیت سپاه ایران به روش اروپایی، از بین بردن رشوه‌ خواری، و تاسیس مدرسۀ دارالفنون از جمله این اصلاحات بود. این اقدامات، باعث حسادت درباریان و اشراف شد و تا آنجا پیش رفت که قتل امیرکبیر را موجب گشت. کتاب حاضر، پژوهشی مستقل در خصوص اقدامات، شخصیت و زمانۀ امیرکبیر، از نخستین روزهای زندگی وی تا رسیدن به مناصب مختلف است که در نهایت به مقام صدارت ناصرالدین شاه قاجار ختم شد. سفرهای سیاسی امیرکبیر به سرزمین‌های همسایه، پیش و پس از رسیدن به صدارت، همچنین سیاست داخلی و خارجی وی به خصوص در مقابل کشورهای استعمارگری چون روس و انگلیس از دیگر مطالب کتاب است. نویسنده همچنین به تشریح فضای دربار ایران در زمان صدارت امیرکبیر و شخصیت‌های بانفوذ آن زمان و دسیسه‌های درباری می‌پردازد.