Zabān-i fārsī va huvviyat-i Irāniyān: Persian 2023

نزدیک به 1100 سال سراسر ایران زیرُ سیطره‌ی پادشاهان و اقوام و خاندان‌های گوناگون ترک بوده است و این زبانِ فارسی در دربار و به حمایتِ همین سلسله‌های گوناگون ِ ‌ترک نژاد و ترک‌زبان بالیده و پرورش یافته است. شاهنامه و بوستان و گلستان و پنج گنج ِ نظامی و قسمتِ اعظمِ ادبیاتِ فارسی به آنان هدیه شده یا در ستایش ِ آنان سروده شده است و شعر فارسی، خود مهم‌ترین بخش از میراثِ معنوی آنان محسوب می‌شود و پیوندِ مستقیم با هویت و موجودیت و فرهنگِ سلسله‌های گوناگون و نیز غالباً ناهمگون و متخاصم ِ پادشاهان ِ‌ترک در ایران دارد. و بسیاری از این شاهان و امیرزادگان ِ‌ترک‌تبار خود ازجمله شاعران ِ زبان ِفارسی محسوب می‌شوند و دیوان و دفتر دارند. از این گذشته بسیاری از بزرگان ِ ادب و فرهنگ و فلسفه و عرفان ِ ایران‌زمین، در خطه‌ی وسیع ِ ارّان و آذربایجان، هویت و هنر و ذوق ِ خود را طی قرن‌ها به زبان ِ فارسی بیان داشته‌اند و این زبان بیانگرِ عوالم ِ روحی و عواطفِ انسانی و آینه‌ی آرمان‌های فردی و اجتماعی و سخنگوی ضمیر و بازتابنده‌ی درد‌ها و نهفته‌هایِ وجودی آنان بوده است. و بدین گونه، مقام و موقعیتِ خاص تاریخی فرهنگی ِ این زبان، آن را به چسب و مِلاتِ هویت و فرهنگِ مردم این مرزوبوم مبدّل ساخته است.