در خدمت و خیانت زنان الفارسية 1401

"در خدمت و خیانت زنان: گفتارهایی درباره‌ی زنان" نوشته‌ی "شهلا زرلکی" با رویکردی انتقادی به بررسی گفتمان‌های پیرامون زنان می‌پردازد و تأثیر زبان را در بازتولید یا مقابله با ساختارهای قدرت تحلیل می‌کند. این کتاب با بهره‌گیری از نظریه‌های "فمینیستی، تحلیل گفتمان و مطالعات فرهنگی"، نشان می‌دهد که چگونه زبان می‌تواند زنان را هم در جایگاه قدرت قرار دهد و هم آن‌ها را سرکوب کند. زرلکی با استفاده از مفاهیم "میشل فوکو، جودیث باتلر و نانسی فرودر"، به تحلیل چگونگی تأثیر زبان در ساخت هویت‌های جنسیتی می‌پردازد. او توضیح می‌دهد که برخی از گفتمان‌ها زنان را به عنوان موجوداتی نیازمند حمایت معرفی می‌کنند، درحالی‌که برخی دیگر آن‌ها را عاملان خیانت و ناپایداری اجتماعی نشان می‌دهند. در این راستا، کتاب نمونه‌های متعددی از متون رسانه‌ای، ادبی و فرهنگی را تحلیل کرده و تلاش می‌کند نشان دهد که چگونه ساختارهای زبانی به حفظ یا تغییر کلیشه‌های جنسیتی کمک می‌کنند. کتاب در چهار بخش تدوین شده است: ۱) **مقدمه‌ای بر گفتمان و جنسیت** که به تعریف مفاهیمی چون گفتمان، هویت جنسی و ساختارهای فرهنگی می‌پردازد. ۲) **بررسی گفتمان‌های تسهیل‌کننده و سرکوبگر** که نشان می‌دهد چگونه زبان به تقویت کلیشه‌های سنتی یا مقابله با آن‌ها کمک می‌کند. ۳) **مقاومت و بازتولید هویت‌های جنسی** که نمونه‌هایی از جنبش‌های فمینیستی و گفتمان‌های مقاوم را بررسی می‌کند. ۴) **نتیجه‌گیری و چشم‌انداز آینده** که تأکید دارد تغییر در ساختارهای زبانی و فرهنگی نیازمند بازاندیشی اجتماعی و آموزشی است. زرلکی در تحلیل خود به نقد رسانه‌ها و گفتارهای عمومی درباره‌ی زنان پرداخته و پیشنهاد می‌کند که آگاهی از این الگوهای زبانی، می‌تواند به تغییر نگرش‌های فرهنگی کمک کند. او معتقد است که زنان نه‌تنها قربانیان این گفتمان‌ها هستند، بلکه می‌توانند به‌عنوان کنشگران فعال در تغییر و اصلاح آن‌ها ایفای نقش کنند. نقدها به کتاب شامل دو دسته هستند: برخی محققان، اثر را به دلیل استفاده از رویکرد میان‌رشته‌ای و مثال‌های متنوع تحسین کرده‌اند، اما برخی دیگر معتقدند که باید تحلیل‌های آن به رسانه‌های دیجیتال و بسترهای بین‌المللی نیز گسترش یابد. بااین‌حال، این کتاب جایگاه مهمی در مباحث فمینیسم و تحلیل گفتمان جنسیتی دارد و مطالعه‌ی آن برای پژوهشگران و علاقمندان به نقد اجتماعی توصیه می‌شود.