تبار نامۀ اشراقیان الفارسية 1398

شیخ شهاب الدّین سهروردی، بنیانگذار حکمت اشراق، در کتاب المشارع و المطارحات حکمت خویش را میراثی معنوی و حِکمی دانسته است که از خمیرۀ مقدّسۀ ازلی سرچشمه گرفته و در قالب دو شاخۀ شرقی (ایرانی) و غربی (یونانی) تداوم یافته است. شاخۀ غربیِ حکمت را، که سهروردی «خمیرۀ فیثاغوری» نامیده است، هرمس والدالحکما از طریق وحی و مکاشفه دریافت کرده و به وسیلۀ حکمای متألّه یونانی همچون اسقلبیوس، فیثاغورس، انباذقلس، و افلاطون به عرفایی چون ذوالنّون مصری و سهل تستری رسیده است. آغازگر شاخۀ شرقی حکمت، که «حکمت خسروانی» نام دارد، شهریاران روحانی ایران از جمله کیومرث و فریدون و کیخسرو هستند و این حکمت فهلوی در تعالیم عرفایی چون بایزید بسطامی، حلّاج، قصّاب آملی، و ابوالحسن خرقانی به یادگار مانده است. سپس جانب شرقی و غربی حکمت در آموزه های حکمای مشرقی از جمله حکیم ترمذی ممزوج شده و سرانجام در حکمت اشراق تجلّی دوباره یافته است. در این کتاب، در پرتو نگاهی تاریخی - تحلیلی، این تبارنامۀ معنوی بازکاوی و مختصّات روشنی از وجوه حکمت خسروانی و فیثاغوری ترسیم می شود.