نقش ترجمۀ ادبی در ادبیات تطبیقی الفارسية 1398

لازمۀ وارد شدن به قلمرو ادبیات دیگری که خود راهگشای ادبیات تطبیقی است شناخت چند زبان خارجی است؛ اما آیا همه می‌ توانند اثری ادبی را به زبان اصلی آن بخوانند؟ بی‌ شک پاسخ نه خواهد بود. بنابراین این ترجمه است که پیوند میان زبان خودی و زبان دیگری را میسر می‌ سازد. نیاز به شناخت روند ترجمه، به‌ ویژه ترجمۀ ادبی در ایران، و چگونگی انتخاب موضوع‌ ها، دلبستگی مترجمان به کتاب‌ ها یا نویسندگانی مشخص و تأثیر آن بر حوزۀ ادبیات تطبیقی، لزوم تدوین این کتاب را روشن می‌ سازد. از آن جایی‌ که اساس ادبیات تطبیقی نخست در فرانسه و در محیطی علمی ــ دانشگاهی شکل گرفت، مطالعۀ کتاب نقش ترجمۀ ادبی در ادبیات تطبیقی، مطالعۀ متون ادبی فرانسه در ۱۵۰ سال اخیر است؛ به‌ ویژه آثار ترجمه‌ شدۀ نویسندگان معاصر فرانسوی به فارسی، بر مبنای دریافت مخاطب ایرانی. بخش‌ بندی این کتاب به‌ گونه‌ ای است که در فصل نخست، ترجمۀ ادبی و رابطۀ آن با ادبیات و ادبیات تطبیقی به بحث گذاشته شده است. فصل دوم کتاب، از اواسط قرن نوزدهم میلادی یا قرن سیزده خورشیدی تا سال ۱۳۰۰ ش، بیان عوامل اصلی و آغازین ترجمۀ ادبی در ایران و رونق آن، معرفی بزرگان مترجم این دوران، فهرستی از نخستین کتاب‌ های ترجمه‌ شده از زبان‌ های اروپایی‌، به‌ ویژه از زبان فرانسه به فارسی، و معرفی نسل نخست مترجمان را شامل می‌ شود. در فصل سوم، همراه با آغاز قرن جدید، یعنی سال ۱۳۰۰ ش، و ظهور ادبیات نوین در ایران، داستان کوتاه، رمان و شعر نو، همچنین شناخت مکتب‌ های ادبی، موضوع کتاب‌ های مورد توجه مترجمان و نحوۀ گزینش آن آثار، ترجمۀ متون فرانسه در ایران، تا سال ۱۳۵۷ خورشیدی، بررسی می‌ شود. فصل چهارم و پایانی کتاب ترجمۀ ادبیات فرانسه در ایران بعد از ۱۳۵۷ خورشیدی را شامل می‌ شود.