رساله منطقی پولس پارسی: متن فلسفی از روزگار انوشیروان ساسانی الفارسية 1389

اثر حاضر درباره ی يكی از مهم‌ ترين اسناد برجای مانده از روزگار ساسانی است كه در عين حال، دليلی استوار بر رواج علوم عقلی در اين دوران و در شمار منابعی است كه بزرگان حكمت و اخلاق ايرانی در روزگار اسلامی، مانند ابوعلی مسكويه نيز در تبويب آرای خويش از آن بهره برده‌ اند و به انصاف يادش كرده‌ اند. پولس، فيلسوف و منطق‌ دان ايرانی (٥٧١ يا ٥٧٣ ميلادی) در روزگار خسرو اول انوشيروان ساسانی (حك: ٥٣١ – ٥٧٩ ميلادی) می زيست. او را از مسيحيان نسطوری مذهب دانسته‌ اند كه در زمان جاثليقی يوسف (٥٥٢ -٥٦٧ ميلادی)، مطران نصيبين بوده است. فعاليت پولس در دربار خسرو انوشيروان با دلبستگی های شاهنشاه ساسانی و سياست‌ های فرهنگی او رابطه مستقيم داشته است. پس از پيروزی مونوفيزيت‌ ها در روم، بسياری از نسطوريان به ايران پناهنده شدند و به نشر آثار فلسفی همت گماشتند. پولس در چنين فضايی به خلق آثار عقلی پرداخته است. تنها نسخه خطی از متن سريانی اين اثر، در كتابخانه موزه بريتانياست و ترجمه لاتينی آن در ليدن به چاپ رسيده است.