Runasāns-i mujassamahʹhā: Persiska (Farsi) 1399

رمان فارسی. نویسنده در «رنسانس مجسمه‌ ها» در قالب داستان، یک دوره کامل فرهنگ، ادبیات، فلسفه، تاریخ ادیان در جوامع را مرور و نقد کرده و چرایی رسیدن جهان به وضعیت فعلی را مطرح می ‌کند و به دنبال راه چاره برای خروج از این بن بست است.در بخشی از این رمان آمده است: اعتمادالسلطنه در رابطه با بازدید ناصرالدین شاه از یک مدرسه دخترانه در ورشو می ‌نویسد: «شاه امروز در ورشو به مدرسه دخترها رفتند. البته نه برای دیدن وضع تدریس بلکه بیشتر برای دیدن دخترها.» هم او می ‌گوید: «در لندن انگلیسی‌ ها بر خلاف سفرها ی قبلی با ما مثل سگ رفتار کردند.» ملیجک نیز از خانه یک بانکدار معروف یهودی در انگلیس که میهمان بودند، بعضی اسباب ‌های خانه را دزدیده بود و افتضاح به بار آمده بود. خرافی بودن ناصرالدین شاه و عقاید و باورهای او به این که برای دوری از چشم زخم و هر گونه مصیبت غیرمترقبه او باید هر روز صبح خروسی را سر می ‌برید و خون می‌ ریخت، یکی از مشکلاتی بود که در انگلستان و در کاخ ملکه با آن رو به‌ رو بودند. ولی انگلیسی ‌ها برایشان اخذ امتیازات تجاری خیلی مهم‌ تر از پیدا کردن روزی یک خروس برای ناصرالدین شاه بود ...»