Qavārahʹburī dar banāʹhā-yi tārīkhī-i Īrān ( jild-i ): Persiska (Farsi) 1396

کاخ‌ های قاجاری تهران. اگر چه شروع انحطاط شیوه ی اصفهانی در معماری ایران را از دوران محمد شاه قاجار دانسته‌ اند؛ اما این سستی و افول، بیش‌ تر و از دوره ی افشار و زند آغاز شده بود. در این مرحله کیفیت رنگ‌ ها، غنا و شفافیت کاشی‌ ها رنگ می‌ بازد و مصالح به کار رفته در بنا و شیوه ی ساخت و ارائه تزئینات افت قابل توجهی را نشان می‌ دهد، با این وجود تجمل گرایی باعث شده است که در این دوره به تزئینات توجه فراوانی شود. از جمله هنرهای زیبا و رایج چوبی در تزئینات معماری این دوره، هنر قواره‌ بری چوب است که به طور گسترده و چشم گیری به صورت متنوع به عنوان پنجره، در و نورگیر در بناهای مسکونی و کاخ‌ های سلطنتی پادشاهان قاجار دیده می‌ شود. در این پژوهش به بررسی ویژگی‌ های هنری آثار قواره‌ بری دوره قاجار با تکیه بر چهار عمارت گلستان، صاحبقرانیه، باغ فردوس و مسعودیه پرداخته شده تا در حد امکان به بازشناسی و زنده نگاه داشتن آن در میان خیل عظیم تکنیک‌ های مختلف هنری دوران معاصر همت گمارد. برای دست یابی به این مقصود در ابتدا فرم کلی، نقوش و تناسبات و تزئینات موجود در آثار قواره‌ بری در جداولی مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت با توجه به قابلیت‌ ها و ویژگی‌ های بدست آمده، سعی در استفاده از آنها در طراحی و ساخت وسایل روشنایی چوبی که از نظر کاربرد نیز با آثار قواره بری دوران قاجار هم سو می‌ باشد، شده است. این پژوهش از حیث هدف، کاربردی، از نظر نوع روش تاریخی-موردی و تجربی و از حیث روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی بوده و به روش کیفی، تجزیه و تحلیل شده است. ( با تصاویر رنگی )