Az vaqtī kih jang dargirift tā vaqtī kih jang tamām shud: Persiska (Farsi) 1396

(گزیده ای از داستان های هاینریش بل به پیوست سخنرانی بل به مناسبت دریافت جایزه ی نوبل و نقد شش رمان از بل). هاینریش بل (١٩٨٥-١٩١٧) برنده ی نوبل ادبی ١٩٧٢ نامدارترین چهره ی ادبی - هنری آلمان در نیمه ی دوم سده ی بیستم است. بنابر آماری که در سال های پایانی دهه ی هفتاد سده ی گذشته در آلمان انتشار یافت، بل از لحاظ نفوذ معنوی و اندیشه سازانه در میان شهروندان آلمان نفر چهارم بود. بل این موفقيت را تا هنگام مرگ با خود داشت. «از چنین شهرتی حتی توماس مان برخوردار نبود.» در دو داستان نخست این کتاب: «وقتی که جنگ درگرفت» و «وقتی که جنگ تمام شد»، انديشه های راوی هر دو داستان همخوانی بسیاری با تفکرات خود نويسنده دارد. بل هنگامی که ناخواسته به جبهه های دومین جنگ جهانی اعزام شد ٢٢ ساله بود و راوی نخستین داستان پیش گفته ٢٠ ساله است. نويسنده هنگام بازگشت از جبهه ها ٢٨ سال داشت و راوی در حال بازگشت به وطن در داستان دوم ٢٦ سال سن دارد. این هر دو راوی - که می نماید که یکی باشند - آشنایان با انديشه های بل را به یاد خود او می اندازند: فردی ترقی خواه، مخالف جنگ سالارانی که نام شان را - به ویژه در داستان دوم - پیوسته ذکر می کند، دشمن یهودی - ستیزی، افشاگر مذهب نهادی شده...