ʻAtabat al-Ḥaqāyaq ( dar āstānah-i ḥaqāyaq) : Azerbajdzjanska 1399

کتاب حاضر، یکی از آثار ارزشمند زبان ترکی در قرن ششم هجری است. ادیب احمد، یکی از نخستین شاعران ترک زبان در قرن ششم هجری است . این شاعر و ادیب بزرگوار 800 سال پیش از این در ساحه ی ادبیات تلاشی پربار داشته و در پیوند ادبیات ترکی با فرهنگ و مدنیت اسلام گام های استواری برداشته است . او در روستای یوقناق از توابع تاشکند به دنیا آمد و پدرش محمود یوقناقی از صاحب منصبان دربار قاراخانیان و شخصی عالم و محترم به شمار می آمد. احمد به خاطر این که دانشمند بزرگ دوران بوده و در واقع به عنوان ادیب الادبا یا ادیب احمد معروف و شناخته می شد. ارزش این اثر از جهات مختلف قابل تبیین است نخست آنکه به قوانین شعر ترکی پایبند بوده و فرم شعری را نیز عینا حفظ کرده است زبا. زبان واژگان اصیل ترکی توسط این کتاب به زمان ما منتقل گشته است. مهمتر از همه در این اثر با مفاهیم عمیق قرآنی روبرو هستیم و نویسنده ی آن شخصی است که عالم به دین و آگاه به ظرافت اخلاقی است . لذا چنان مطالبی را عنوان می کند که همواره موضوعات زنده و ماندگاری هستند . ارزش این کتاب از این لحاظ دوچندان می شود که گرامر زبان ترکی را نیز می توان از بیان زیبای همین اثر کوچک بیرون آورد.