Guzar-i āftāb: Āyat al-Lāh Sayyid Ḥusayn ʻArab Bāghī Urmavī: Persiska (Farsi) 1396

(نگاهی به زمانه، شرح حال، آثار دینی، خدمات اجتماعی و مواضع حکومتی) علامه و محدث فقيه اهل بيت عليه السلام دانشمند فقيد و فاضل بزرگوار آقا سيد حسين فرزند مرحوم آقا سيد نصرالله فرزند مرحوم سيد صادق موسوی از سادات گلپایگان می باشد و نسب نامه آن بزرگوار به عالم آل محمد صل الله باب الحواِیج ابوالحسن موسی بن جعفر علیه السلام می رسد. عالم بزرگوار در سال هزار و دويست و نود و چهار هجری قمریي در روستای سعيد لو واقع در چند كيلومتری ارومیه چشم به جهان گشود پس از طی دوران كودكی از آنجا به اروميه مهاجرت نمود و تحت تكفل عموی بزرگوارشان مرحوم آقا حسن كه از تجار مورد اعتماد آنجا بود و در مسجد جامع اروميه مشغول تحصيل علوم دینی و مقدمات عربی شد. بعد از مدتی از اروميه به خوی مهاجرت نمود و پس از تحصیلات دینی عازم مشهد مقدس گرديد و مدت هشت سال در جوار امام رضا علیه السلام به تكميل معارف دينی در خدمت اساتيد بزرگوار مانند مرحوم آیت الله ترشیزی پرداخت سپس در اواخر سال هزار و سيصد و نوزده در سن بيست و پنج سالگی از مشهد مقدس رهسپار عتبات عالیات گرديد و در جوار بارگاه ملكوتی باب علم پیامبر (ص) امیر المومنین علی (ع) راهی نجف اشرف گردید و مراحل عاليه ی تحصيلات دينی را در آنجا به پايان رسانيد. محدث بزرگوار در تمام اصلاحات اجتماعی پیشقدم بود و در اقامه نماز جمعه که از جمله سیاست های اسلام و سبب اجتماع مسلمین و تحرص بر تقوا و نیکوکاری و اطلاع از حال مومنین است، بسیار زحمت کشیده و این نماز را به غیر از مسجد جامع که خود آن مرحوم اقامه می فرمود در حومه و اطراف شهر نیز گذاشته بود از جمله خدمات برجسته و باقیات الصالحات از فقیه بزرگوار تعمیر مساجد ارومیه و زیارتگاه های آن جاست. سید عرب باغی در سال ۱۳۲۹ شمسی (۱۳۶۹ قمری) در سن ۷۵ سالگی در ارومیه درگذشت و در قبرستان واقع در ضلع شرقی دروازه سویوق بلاغ به خاک سپرده شد و هم اکنون این قبرستان به « آغا قبری » معروف است و به زیارتگاه عمومی مردم ارومیه تبدیل شده است. وی مردی به تمام معنا متقی و پرهیزگار بود. او در ایام حیات خویش میلیاردها ریال وجوه شرعیه را صرف امور عمومی و عام المنفعه کرد ولی در حین مرگ چیزی از خود به جای نگذاشته است. وی در طی اقامت خود در ارومیه کتب متعددی در فقه و اصول و اخبار و احادیث تألیف و منتشر کرد و شاید از لحاظ کثرت تألیفات (۸۲ جلد کتاب) در میان علمای نیم قرن أخیر در درجۀ اول باشد. این عالم ربانی از بنیانگذاران هلال احمر ارومیه می باشد.