نگاره های پندآموز ( نگاره های انوار سهیلی صادقی بیک افشار) فارسی 1398

هدف اصلی از تدوین کتاب حاضر معرفی یک نسخه­ ی با ارزش تاریخ نگارگری ایران بخصوص در مقوله واقع ­نگاری و زندگی روزمره می‏ باشد. انوار سهیلی از آثاری است که تحقیق مستقلی در مورد آن نشده و معرفی آن مستلزم پژوهشی تحلیلی است. حکایت ‌های انوار ‌سهیلی یا به تعبیری «کلیله و دمنه» از متون مورد توجه هنرمندان و حامیان هنری برای مصورسازی کتاب بوده است و از دوره ­های مختلف تاریخ نگارگری ایران، نسخه­ های مصور با ارزشی از این کتاب به‏ جای مانده است. کلیله و دمنه با حکایت ‌های پندآمیز، گاه خیر و شر زندگی انسان را در قالب اعمال‌ و رفتارهای حیوانات یادآوری می کند و گاه مستقیم به انسان می پردازد. برخی از موضوعات آن رابطه­ ی انسان و حیوان و موجودات غریب است. تنوع موضوعات و اتفاقات و روابطی که در این داستان­ ها وجود دارد، جذابیت­ های تصویری زیادی در قالب زندگی روزمره مردم عادی، اعمال خارق ‏العاده و غیرمعمول حیوانات، زندگی پادشاهان و عارفان ایجاد می ‌کند. انوار سهیلی که بازنویسی ساده ‏تری از کلیله و دمنه است، توسط حسین‏ بن علی بیهقی مشهور به ملاحسین واعظ کاشفی یکی از دانشمندان و نویسندگان نیمه دوم سده نهم هجری نگاشته شده است. یکی از نسخه‌ های با ارزش انوار سهیلی، نسخه‌ ی مصور به قلم صادقی بیک افشار، از نگارگران تأثیرگذار مکتب نگارگری قزوین و اصفهان است. انوار سهیلی صادقی بیک، ابتدا در کتابخانه مارکیز بیوت لندن نگهداری می‏ شده است، اما از چند سال گذشته مالکیت این نسخه در اختیار موزه صدرالدین آقاخان در ژنو قرارگرفته است. این نسخه دارای ویژگی­ هایی است که قابلیت پرداخت به آن را افزایش می ‌دهد. از ویژگی ‌های این نسخه عدم حضور سفارش ‌دهنده و ارتباط با کارگاه سلطنتی است. صادقی با توانایی و امکانات خود نگاره‌ های این اثر با ارزش را تصویر کرده ‌است. این اثر نتیجه­ ی تلاش مستقلانه­ ی یک نگارگر برای تولید نسخه­ های مصور محسوب می­ شود. بررسی و مطالعه ­ی این نسخه از آن­ جهت اهمیت دارد که برخلاف شیوه ­های مرسوم آن دوران، خارج از کارگاه ­های سلطنتی و حمایت سفارش ‏دهنده خلق شده است و دارای آزادی عمل بیشتری در فنون اجرایی است. آن چه که در نگاره­ های نسخه انوار سهیلی صادقی بیک افشار جلب توجه می‏ کند سادگی اجرا، پرهیز از جزئیات، توجه به واقع­ گرایی و زندگی روزمره مردم ‏عادی است. صادقی بیک در برخی از نگاره­ های نسخه مذکور از ویژگی­ های پیشین پیکرنگاری فاصله گرفته است. به‏ همین جهت سایه ‌پردازی در تعدادی از چهره‌ ها و اشیاء او دیده می­ شود. وی در این نسخه، مردم‌ نگاری مورد علاقه ­اش را تجربه می ‎کند. (با تصاویر سیاه و سفید)