باغ مینو دری (فارسی) 1397

گزیده شعرهای نادم قیصاری، شاعر معاصر افغانستان، به انتخاب جواد خاوری. میرزا محمد یحیی نادم قیصاری در سال ١٢٩٠ خورشیدی در میمنۀ افغانستان متولد شد. دوران زندگی هفتاد ونه ساله‌ اش، با دوره‌ های حکومت امیرحبیب‌ الله خان و فرزندش امیر امان‌ الله خان، حبیب‌ الله کلکانی، محمد نادر شاه و فرزندش محمد ظاهر شاه مصادف بود. دیوان او دربردارندۀ غزلیات، رباعیات، مخمسات، ترکیبات، مستزادها، مثنویات و قصاید است. با آنکه در غزلیات وی نشانه‌ هایی از مضامین و شیوۀ بیان شاعران سبک هندی و به ویژه صائب تبریزی و بیدل دیده می‌ شود؛ اما این غزلیات از نظر ویژگی‌ های عمدۀ سبک هندی چه در مضمون‌ بندی و چه در حوزۀ خیال و چه در شیوۀ بیان، با اشعار شاعران این سبک تفاوت آشکار دارد. دوران زندگی و شاعری نادم به دو بخش تقسیم می‌ شود؛ دوره‌ ای که به کار دیوانی مشغول بود و دلش گروگان تمتع و لذت دنیایی و بهره‌ مندی‌ های دیگر بود و در وصف موی و روی و خط و خال شعر می‌ سرود و دوره‌ ای که به عالم عرفان و تجرد و عزلت و تحقیق و توکل و شناخت و معرفتی دگرگونه از خود و جهان وارد شده بود. اشعار عرفانی و تحقیقی و توحیدی و ستایش شوق‌ آگین او از پیر و مرادش به این دوره که دورۀ کمال و پختگی در صورت و معنی نیز هست، به این نیمۀ زندگی‌ اش تعلق دارد. هر چند از نظر کمی سروده‌ های دورۀ دوم زندگی او در قیاس با دورۀ اول اندک است؛ اما از نظر کیفی بسیار ارزشمند است. از ویژگی‌ های نادم کم‌ گویی و گزیده‌ گویی است که این موضوع را عمر ٧٩ ساله و در مجموع شش‌ هزار بیت تأیید می‌ کند. یکی دیگر از ویژگی‌ های بارز شعر او که اتفاقاً او را از شاعران سبک هندی به طور عام و بیدل به طور خاص متمایز می‌ کند، بسامد بالای کاربردها، تلمیح‌ ها و اشاره‌ ها و حتی ساختن مضمون شعری بر پایۀ قصه‌ ها و داستان‌ های قهرمانان دوره‌ های اساطیری و پهلوانی و تاریخی است.