قیاس ناپذیری پارادیم های علمی فارسی 1385

تامس کوهن، مشهورترین و پرنفوذترین فیلسوف و مورخ علم معاصر است که نظریه‌ی پارادایمی وی تحولی جدید در علم‌ شناسی فلسفی به‌ وجود آورد. ویژگی عمده و مهم نظریه‌ی وی تأکیدی است که بر خصلت انقلابی تحولات علمی دارد، چندان که پارادایم‌های پیش و پس از انقلاب علمی را قیاس‌ناپذیر می‌داند. بنابراین نمی‌توان از پیشرفت علمی به معنای انباشت معرفت علمی یا نزدیک شدن نظریه‌های علمی به واقعیت صحبت کرد. این نتایج مناقشه‌ برانگیز درباره‌ی پیشرفت علم معقول بودن و نقش منافع یا تعلقات اجتماعی در ارزیابی نظریه‌های علمی سبب شده تا قیاس‌ ناپذیزی پارادایم‌های علمی در مرکز توجه فیلسوفان علم قرار گیرد و بحث‌های فراوانی را برانگیزد. در این اثر سعی شده که آراء کوهن درباره‌ی قیاس‌ناپذیری بازسازی شود و به شیوه‌ی او برای درک این مفهوم، جنبه‌ها و پیامدهای آن، از شواهد تاریخ علم استفاده شده است. البته نقد‌های وارد بر کوهن نیز هر جا که به نظر می‌رسیده به درک عمیق‌تر فلسفه‌ی وی کمک می‌کنند، بیان شده‌اند.