تاریخ بیهق فارسی 1400

«تاریخ بیهق» یکی از مهم‌ترین آثار در حوزۀ تاریخ‌های محلی ایران است. این کتاب چه از نظر سبک و روش تاریخ‌نگاری محلی و چه از نظر اطلاعات و آگاهی‌های گران‌بهایی که در خود جای داده، یکی از ممتازترین آثاری است که در سدۀ ششم هجری به رشتۀ تحریر درآمده است. ابوالحسن بیهقی در این کتاب جغرافیای تاریخی یکی از مهم‌ترین مناطق خراسان، یعنی بیهق را گزارش کرده است و اطلاعات ذی‌قیمتی از اوضاع سیاسی، اجتماعی، مذهبی، فرهنگی و ادبی این منطقه و برخی دیگر از شهرهای خراسان مانند نیشابور به دست داده است. به نظر سلمان ساکت، آنچه ارزش و اعتبار این اثر را دو چندان می‌کند، گزارش‌هایی است که او از دیده‌ها و شنیده‌های خود ارائه کرده است که بسیاری از آنها یگانه و منحصر به فرد است و در هیچ منبع دیگری یافت نمی‌شود. تاریخ بیهق از یک مقدمه و نُه باب که باب آخر، خاتمۀ کتاب نام دارد، تشکیل شده است. بیهقی در مقدمه پس از حمد و ثنای خداوند و درود بر پیامبر (ص) سلسلۀ نسب خود را که به نوح (ع) می‌رسد، با دقت و وسواس تمام برشمرده و سپس از حوادث روزگار و بی‌رونقی بازار علم و دانش، به ویژه کسادی علوم حدیث و انساب و تاریخ، شِکوه و شکایت کرده است و در ادامه اظهار امیدواری نموده که بار دیگر «بضاعت علم روایی پذیرد و اشتیاق به علم‌اندوزی و دانش‌گستری فزونی گیرد. تصحیح و تحقیق: سلمان ساکت