دنیای بسته: جامعه شناسی و روانشناسی زندان از درون فارسی 1394

کتاب در شش بخش تنظیم شده است. نویسنده در بخش اول به زندانوارگی پرداخته و تأکید کرده است که زندان ملموس ترین و عریان ترین پدیده ی انسانی و انسان شناختی است برای کسانی که از درون با آن سر و کار دارند. عمادالدین باقی در بخش دوم کتاب، «جامعه ی بسته و قربانیان» را مورد توجه قرار داده و نوشته است: هر چه محیط بسته تر و کوچک تر و جهان ما محدودتر شود ناخودآگاه جهان بینی انسان هم کوچک تر خواهد شد. یک جامعه ی بسته نیز افرادش مانند برکه هستند. وقتی به جامعه ی بزرگ تر متصل می شوند که در آن موج و حرکت و انتقال است، روح و روانشان بازتر می شود. زندانی در جامعه ی بسته که جهان بینی اش را محدود و افق نگاهش را کوتاه می سازد کارهایی انجام می دهد که دچار زوال عقلی نشود. نویسنده در بخش سوم از زوایای مختلف به «رفتار شناسی و روانشناسی اجتماعی و فردی در زندان» می پردازد و از یک سو از پاردوکس های روحی زندانی سخن می گوید و از دیگر سو به خواب هایی که زندانی می بیند و تحت تأثیر آن ها قرار می گیرد اشاره می کند و در فصل دیگری نیز علل منابع تنش را در زندان واکاوی می کند. عنوان بخش چهارم کتاب «زندانبانی» است. مؤلف از دریچه ی ذهن زندانبان به زندان و زندانی نگاه می کند و به این پرسش می رسد که چرا زندانبان ها لاجوردی را دوست دارند. عمادالدین باقی این موضوع را یکی از راز و رمزهای زندان می داند. بخش پنج کتاب نیم نگاهی جامعه شناختی و روانشناختی به جرم و مجازات است. باقی، قدرت جامعه، مهارت های تازه و تحلیل شهودی کارآمدی زندان را بررسی می کند و در بخش ششم و پایانی کتاب به بررسی «پایان زندان» می پردازد و خروج از زندان را مورد واکاوی قرار می دهد. اول خروج رفتاری و سپس خارج شدن از زندان. نویسنده تأکید می کند : «خروج اول به معنای خارج شدن از قاعده ی عادی رفتار است، به معنای قیام و شورش و طغیان کردن است. خروج دوم به معنای خارج شدن زندانی از زندان است و این دو نوع خروج، پیوندی عمیق با همدیگر دارند. در اغلب زندان های دنیا مرکزی به نام مرکز مراقبت های پس از خروج از زندان وجود دارد اما وقتی که به خود دوره ی زندان و شرایط زندانی و حقوق او توجه نمی شود چگونه می توان انتظار داشت به شرایط و حقوق او پس از آزاد شدن توجه شود.