Labkhand-i Bāshukūh-i Āqā-yi Gīl: Persian 1402

«لبخند با شکوه آقای گیل» از بهترین و معروف‌ترین نمایش‌های اکبر رادی‌ست که به‌دلیل استقبال مخاطبان بارها تجدید چاپ شده و توسط گروه‌های نمایشی مختلف نیز روی صحنه رفته است. این نمایشنامه را می‌توان نمونه‌ی خوبی برای شناخت سبک و سیاق آثار رادی دانست؛ یکی از مهمترین نمایشنامه‌نویسان معاصر ایرانی که در اغلب آثارش تعلق خاطر او به چخوف و ایبسن را می‌توان ردیابی کرد. «لبخند با شکوه آقای گیل» با رویکردی انتقادی به نیت بازتاب‌دادن حقایق جامعه (در زمان نوشته‌شدن آن) نوشته شده است. ماجراهای آن در سال‌های نخست پس از اصلاحات ارضی توسط حکومت پهلوی دوم اتفاق می‌افتد و از اختلاف طبقاتی محسوس در جامعه‌ی آن روزگار حکایت دارد. اعضای یک خانواده‌ی ملاک گیلانی شخصیت‌های اصلی این نمایشنامه را تشکیل می‌دهند. پدر خانواده بیماری لاعلاجی دارد و مادر نیز از مشکل روانی رنج می‌برد. با اینکه پدر خانواده هنوز زنده است، فرزندانش تصمیم به تقسیم میراث او می‌گیرند. این مسئله چالش‌هایی را به دنبال دارد که حقایق پنهان در مناسبات درونی اعضای خانواده را آشکار می‌کند. سرانجام اختلافات شدید خانوادگی پدید آمده، به‌شکل غیرمنتظره‌ای به تغییر شرایط و بروز اتفاقاتی تلخ می‌انجامد. نمایشنامه‌ی «لبخند باشکوه گیل» به‌خوبی توانسته در قالب درامی خانوادگی، وضعیت تاریخی جامعه‌ی ایرانی را پیش روی مخاطب بگذارد. اکبر رادی با خلق شخصیت‌هایی فکرشده که طیف‌های مختلفی از جامعه را نمایندگی می‌کنند بستری را فراهم آورده که دورشدن تدریجی از سنت و رفتن به سمت مدرنیته را در جامعه‌ی ایرانی به نمایش بگذارد. تقابل‌هایی که داستان را پیش می‌برند نیز از دل تناقض‌های زاییده‌شده در این شرایط پدید آمده‌اند. فضای نمایش اگرچه رئال و انتقادی می‌نماید اما نویسنده از اشارات سمبولیک و نمادین فراوانی بهره برده تا رویارویی سنت و تجدد در جامعه ایرانی را در متن اثر بازتاب دهد و این خود به جذابیت و عمق معنایی اثر افزوده است.