Āhū kushī yā āhū-yi kūhī: Persian 1398

جستارهایی دربارۀ رمان‌ های «سمفونی مردگان»، «سال بلوا» و «پیکر فرهاد». در این مجموعه به جلوه‌ هایی از تأثیر و تأثر متن‌ ها در برابر یکدیگر اشاره شده و نگارنده بر این باور است که مهم ‌ترین مسئله در خوانش رمان ‌های عباس معروفی «مسئلۀ اثرپذیری» است. «آهوکشی یا آهوی کوهی» جمله‌ ای پرسشی است که به جستار پایانی و دربارۀ رمان «پیکر فرهاد» بازمی ‌گردد. «آهوکشی» برخاسته از منظومۀ «لیلی و مجنون» نظامی گنجه ‌ای (آهوکشی آهویی بزرگ است) و «آهوی کوهی» برآمده از مصراعی از ابوحفص سغدی (آهوی کوهی در دشت چگونه دودا) است. این جستار خود در گفت ‌و گو با مقاله ‌ای است با عنوان «آهوکشی آهویی بزرگ است: «نگاهی به رمان پیکر فرهاد عباس معروفی» از علیرضا آبیز که گویا اینک در دسترس خوانندگان نیست. خواننده چون به آن فصل برسد، مقصود نگارنده را درمی ‌یابد. عنوان پسین گویای کل مجموعه و دربرگیرندۀ جستارهایی دربارۀ رمان‌ های «سمفونی مردگان، سال بلوا و پیکر فرهاد» است. شکل کلی این مجموعه مبتنی بر نه جستار است. در جستار نخستین به چگونگی و چرایی اثرپذیری نویسندۀ «سمفونی مردگان» از کتاب «اردبیل در گذرگاه تاریخ» تألیف بابا صفری پرداخته شده و نویسنده بر این باور است که این کتاب یکی از اصلی ‌ترین متن‌ های پنهان رمان «سمفونی مردگان» است و فهم «کتاب رمان» وابسته به درنگ و درک «کتاب تاریخ» است و خوانش «سمفونی مردگان» بدون پیش چشم داشتن «اردبیل در گذرگاه تاریخ» همواره محدود، مبهم و ناتمام خواهد ماند. در جستار دوم بر این نکته تأکید شده که اگرچه به ظاهر «سمفونی مردگان» و «سال بلوا» به عنوان دو رمان جدا از یکدیگر شناخته شده ‌اند اما باید آنها را یکی در شمار آوریم و اقلیم اصلی این رمان را مانند «سمفونی مردگان» باید «اردبیل» بدانیم و نه «سنگسر». دلیل این ادعا را اسلوب رمان‌ نویسی عباس معروفی دانسته ‌ایم و فهم این موضوع وابسته به درک چگونگی جریان اثرپذیری او از کتاب «اردبیل در گذرگاه تاریخ» است. «سمفونی مردگان» و «سال بلوا» را یک رمان دو جلدی در نظر گرفته و «مسئلۀ تکرار» را در ادامۀ «مسئلۀ اثرپذیری» مطرح کرده است.