Dastūr al-Kātib fī tayīn al-marātib (2 jildī): Persian 1395

کتاب حاضر، مشتمل بر «یک مقدمه، دو قسم و خاتمه»، می باشد. مؤلف، اصول نگارش نامه‌ های مختلف اداری و رسمی را الگو و سرمشق کار خود قرار می‌ داده است. مطالب مندرج در نامه‌ ها آن‌ ها را از جهت اطلاعات تاریخی برای مورخ با اهمیت می‌ کند. مؤلف ابتدای کتاب وظایف یک «کاتب» و «صاحب انشاء» را در نوشتن یک نامه ی رسمی بیان می‌ کند و این که در هنگام نگارش نامه، کاتب باید «مرتبه ی هر فرد از افراد ملوک، سلاطین، امرا، وزراء، اکابر، اصاغر، اعیان و معارف قادر تواند بود و القاب، دعا و خطابی که ملایم حال و فراخور قدر و وضع ایشان باشد، تقریر و تحریر تواند کرد»؛ این معنی خود نشانگر آن است که می‌ توانیم از سبک و کاربرد عناوین و القاب به ویژگی‌ های هر یک از مناصب و مشاغل این دوره پی ببریم. از آن جا که عبارات، عناوین و القاب به کار برده شده، در هر یک از نامه‌ ها شرح وظایف و انتظارات شغلی افراد را بیان می‌ کند، لذا جهت روشن ساختن سازمان اداری و حکومتی دوره ی ایلخانی که البته غالب نامه‌ ها و فرمان‌ های مندرج در دستور الکاتب مربوط به این دوره است، می‌ توانیم تصویر روشنی از تشکیلات حکومتی در قرون هفتم و هشتم هجری به دست آوریم. علاوه بر این از متون به کار رفته در مکاتبات می‌ توان به اوضاع اجتماعی و اقتصادی جامعه ی عصر مؤلف دست یافت. تصحیح و تحقیق: علی اکبر احمدی دارانی