Anīs al-ʻushshāq: Persian 1393

نثر مقدمه ی «انيس العشاق» مسجع و مصنوع است، اما متن كتاب نثری دل انگيز و شاعرانه دارد و با صناعات بديعی ساده و دلپذير همراه است. «انيس العشاق» از حيث تازگی موضوع، برخورداری از نثری زيبا و اشتمال بر بسياری شواهد منظوم مناسب از گويندگان فراموش شده ی فارسی گوی، يكی از بهترين نمونه های نثر اديبانه ی سده ی هشتم ق، و در نوع خود كم نظير است، و با همه ی اختصار از كتاب های نفيس فارسی به شمار می آيد. مؤلف در مقدمه ی «انيس العشاق» انگيزه ی خود را برای تأليف اين كتاب چنين بيان داشته است كه روزی در ايام نوروز، در مراغه، به زيارت رصدخانه ی "خواجه نصيرالدين توسی" رفته است. در آن جا محفلی بر پای بوده است كه سخنوران و اديبان بر يكديگر فضل فروشی می كرده اند. رامی، رباعی معما گونه ای طرح كرده و حل آن را از حاضران پرسيده است و چون ايشان از پاسخ فرو مانده اند، حل آن را از خود وی خواسته‌ اند. او نخست بر آن رباعی شفاها" شرحی كوتاه گفته، پس از آن، شرح مكتوب و مفصل رباعی را در «انيس العشاق» تصنيف كرده است. به تصحیح و اهتمام: عباس اقبال