Yāddāsht'hā va bardāsht'hā: Dari (Farsi) 1399

کتاب «یادداشت‌ها و برداشت‌ها» اثر گران‌سنگ مومن قناعت، شاعر، نویسنده و متفکر ادبی تاجیکستان است. این، یادداشت‌‌‌ها و فهم‌نامه‌های قناعت در باب تاریخ، فرهنگ و ادبیات درواز است. درواز منطقه‌‌‌ای مرزی است میان افغانستان و تاجیکستان در امتداد کرانه‌های دو سوی دریای آمو (جیحون). این کتاب توسط احمد‌نجیب بیضایی، نویسنده و پژوهشگر فرهنگ و ادبیات افغانستان، از خط سیریلیک به زبان فارسی برگردان شده است. انتشارات پرند در زمستان ۱۳۹۹ کتاب مزبور را در ۲۷۱ برگ در کابل نشر کرده است. در این یادداشت، نگاهی اجمالی می‌اندازیم به کتاب «یادداشت‌ها و برداشت‌ها» که وضعیت شعر، موسیقی، نوروز و شاهان این منطقه در گذر تاریخ چگونه بوده است. زبان و نثر کتاب شیوا و تا درجه‌ای ادبی است. در کنار این‌که از آثار تاریخ‌نگاران مانند کیسلَیکوف، بارتولد، بابا‌جان غفوروف و بیضایی (مترجم همین کتاب) به ‌عنوان منبع استفاده کرده است، برداشت‌های خود از وضعیت تاریخی و فرهنگی درواز را نیز ذکر کرده که از پدر و بزرگان درواز به‌ صورت شفاهی شنیده است. چون زادگاه نویسنده روستای کرگاود درواز تاجیکستان است و با آن منطقه رفت‌وآمد، گفت‌وگو و مراودات داشته است.