Jahāngushā-yi Khāqān: Persian 1400

«جهانگشای خاقان»، یگانه تاریخ ارزشمند زندگی شاه اسمعیل صفوی است، هر چند در مواردی نیز به طور مختصر به شرح حال اجداد شاه اسمعیل صفوی و معاصران وی پرداخته است. علی رغم اهمیت این اثر که به آغاز قدرت گیری صفویان می پردازد، کتاب مهجور مانده و کمتر شناخته شده است و فقط دو نسخه خطی از آن وجود دارد که یکی در کتابخانه دانشگاه کمبریج و دیگری در موزه بریتانیا (لندن) نگه داری می شود. در «جهانگشای خاقان» پس از ذکر مختصری از احوال اجداد شاه اسمعیل، وقایع دوران زندگی وی کاملا و به ترتیب زمان وقوع آن ها بیان شده است و با دعا برای سعادت و خوشبختی شاه جوان "طهماسب شاه" که بعد از پدر خود، شاه اسمعیل، به تخت سلطنت نشست پایان می یابد. در متن نسخه اشعار فارسی و آیات قرآنی و احادیث رسول و همچنین اشعار بسیاری از مولف آمده است. تقریبا هر باب کتاب با بیان ورود بهار و مضامین متناسب با موضوع آن باب آغاز می شود. زبان و سبک نگارش «جهانگشای خاقان» درست همان است که در روزگار وی رایج بوده، مولف اساسا نشر مصنوع به کار برده و انشای وی مانند سایر نویسندگانی است که در قرن شانزدهم میلادی در نواحی شمال شرقی ایران و ماوراءالنهر از تربیت و سرپرستی تیموریان برخوردار بوده اند. با دیباچه ای به قلم دکتر رضا شعبانی