Laṭīfahʹhā-yi zīr khākī (jild-i avval) laṭīfahʹhā-yi dilgushā: laṭīfahʹhāyī az kullīyāt-i ‘Ubayd-i Zākānī: Persian 1395

مجموعه «لطیفه‌ های زیر خاکی» لطیفه هایی قدیمی است که جدید شده یا همان لطیفه‌ های جدید است که قدیم‌ ها تعریف می‌ کردند. خیلی از این لطیفه‌ ها تا به حال به ندرت شنیده‌ شده‌ اند. در این کتاب لطیفه‌ هایی از کلیات عبید زاکانی آورده شده است. عبید زاکانی در قرن هشتم زندگی می‌ کرد و اهل شهر قزوین بود. عبید زاکانی انسان بزرگی بود. هم شعر می‌ سرود و هم طنز می‌ نوشت. گاهی هم با دوستانش دور هم می‌ نشستند و لطیفه می‌ ساختند و برای بقیه تعریف می‌ کردند و کلی می‌ خندیدند. البته عبید در نوشته‌ های طنز‌آمیز خود، علاوه بر خنده، بی‌ اخلاقی‌ ها و بدرفتاری‌ های حاکمان و مردم زمان خود را زیر میکروسکوپ قرار می‌ داد و از رفتار ناجور آن‌ ها کاریکاتور می‌ کشید. البته عبید کاریکاتوریست نبود این کاریکاتورها را با کلمه می‌ کشید. عبید زاکانی در لطیفه‌ هایش با نیش و کنایه به نقد و بررسی رفتارها و گفتارهای ناپسند آدم‌ های به‌ ظاهر محترم و بزرگ می پرداخت. عبید بیش تر به دروغ‌ گویی، دورویی، خودخواهی، غرور، پول‌ پرستی و شیادی حساس بود و آدم‌ هایی که این اخلاق‌ های بد را داشتند رسوا کرد. لطیفه‌ های عبیدزاکانی جزو ماندگارترین و لطیف‌ ترین لطیفه‌ های تاریخ ادبیات فارسی است و عبید اولین شاعری است که لطیفه‌ نویسی را جدی گرفته و به همین شغل معروف شده است. رساله ی دلگشا، رساله ی صد پند، مثنوی عشاق‌ نامه، اخلاق‌ الاشراف، لطایف و ظرایف و منظومه ی موش و گربه از مهم‌ ترین آثار عبید زاکانی است.