Tārīkh-i kuhan-i Qalandarīyyah: Persian 1396

کتاب تاریخ کهن قلندریه از معدود منابع جامع و پر مایه در موضوع دشوار و پر ابهام قلندریه و تاریخ کهن و پهناور آن است. این کتاب از حیث شمول جغرافیایی و نظم تحقیقی، شاید تنها کتاب جامع در تاریخ قلندریه در سراسر جهان اسلام باشد که همه ی شاخه‌ های این جریان را در شرق، میانه و غرب اسلامی در بوته ی تحقیق، توصیف، تحلیل و نقد قرار داده است. پشت جلد کتاب آمده است: «قلندریه، جریان مبهم و پرپیچ و تابی است. تاریخ درازی داشته و ریشه‌ های بلند و متفاوتش از تصوف تا فرهنگ عامه را دربر می‌ گیرد. علاوه بر این در ادبیات و شعر نیز بازتاب گسترده‌ یافته و شاعران صوفی مسلک، این طریقت را پسندیده و قلندروَشی و قلندرروشی پیشه کرده و اصطلاحات آن را در جای جای شعرهایشان گنجانده‌اند. تصوری که عموم مردم از درویشان و صوفیان دوره‌ گرد داشته و دارند، همین قلندران بوده است. این ها در تمام اجتماعات و اقلیم‌ های اسلامی به صورت افراد یا گروه‌ های منزوی حضور داشته‌ اند. نخستین شعر قلندری را با مضمونی لطیف و زیبا، باباطاهر عریان سرود و این دوبیتی، آیینۀ تمام نما و بازگوی قصۀ دراز قلندران در طول تاریخ است. مو آن رندم که که نامم بی قلندر/ نه خان دیرم، نه مان دیرم نه لنگر/ چو روز آیه بگردم گرد گیتی/ چو شو آیه، به خشتی وانهم سر»