شرح الرساله القشیریه (مشهور به گیسو دراز) الفارسية 1400

ابوالقاسم قشیری یکی از پرکارترین نویسندگان حوزۀ تصوف در سدۀ پنجم محسوب می‌شود. مشهورترین کتاب او «الرساله القشیریه» به زبان عربی است. این کتاب در 55 باب سامان یافته و موضوعاتی مانند اعتقادات صوفیه، ذکر مشایخ طریقت، مراحل سیر و سلوک و احوال و مقامات اهل تصوف را دربر دارد. الرساله از همان زمان حیات مؤلف در زمرۀ مهم‌ترین منابع صوفیه قرار گرفت و نویسندگان دوره‌های بعد، از آن بهره‌ها بردند. اهمیت این رسالۀ ارزشمند، یکی از صوفیان سدۀ نهم به‌ نام «سید محمد حسینی چشتی» مشهور به «گیسو دراز» را بر آن داشت تا شرحی به زبان فارسی بر آن بنویسد. خواننده در شرح الرساله با دو چهره از گیسو دراز مواجه است؛ هنگامی که گیسو دراز در مقام یک شارح سخن گفته، از تکرار مطالب و اطاله کلام دوری کرده است، زیرا معمولاً ترجمه سخن قشیری که به‌ خوبی از عهده آن برآمده، در انتقال مقصود کفایت کرده است. نقش دیگر گیسو دراز در این متن، منتقد بودن است. نگاه انتقادی او به الرساله موجب شده تا هر جا لازم بوده بعد از ترجمه به نقد اقوال قشیری و دیگر مشایخ بپردازد؛ به عبارت دیگر، گیسو دراز، الرساله را مانند مریدی که به خود اجازه اظهار نظر در برابر پیر را نمی ­دهد، شرح نکرده، بلکه شیوه ­ای محققانه و منتقدانه در پیش گرفته است.