مسجد جامع عتیق موزه‌ ای از در وعقیق الفارسية 1396

این کتاب با محوریت معرفی مسجد جامع عتیق شامل سه فصل اهمیت ، تغییرات وتحولات و معرفی ایوان شرقی این مسجد تاریخی است. عبدالرضا کارگر افزود: هدف از نگارش کتاب مسجد جامع عقیق معرفی روان مسجد جامع برای گردشگران است. مسجد جامع‌ عتیق اصفهان بیش از هزار سال تجربه مسجدسازی به ویژه طرح ایرانی را در بر دارد. مسجد اولیه که در قرن دوم هجری قمری ساخته می شود دارای ابعاد محدودی بوده که در قرن سوم تخریب شده و بر روی آن مسجدی عظیم با وسعت چندین برابر برپا می‌شود. پس از آنکه مسجد جامع در قرن ششم به مسجد چهار ایوانی تبدیل شد بعد از آن شاهد تغییرات زیادی در خود بوده است. مجموعه حاضر همچون موزه عظیمی، معرف روند تحول و تکامل معماری ایران در دوره اسلامی و حتی پیش از آن است، چرا که کاوش‌های باستان شناسی نشان از آن دارد که احتمالا این مسجد پیش از تسلط اعراب بر این شهر، مرکز مذهبی مهم شهر بوده و بصورت یکی از آتشکده‌های شهر اصفهان کاربری داشته‌ است. سيمای فعلی مسجد عمدتا مربوط به اقدامات دوره سلجوقی است، اما تعميرات و الحاقات آن به دوران‌های بعد به خصوص عصر صفويان مربوط می‌شود. گرچه در کاوش‌های باستان‌شناسی آثاری متعلق به دوران آل‌بويه و قرن سوم هجری باز می‌گردد. در همين کاوش‌ها آثار قبل از اسلام نيز کشف شده است. بخش‌های مختلف مسجد جامع اصفهان که در آخرین نشست کمیته میراث جهانی یونسکو به فهرست جهانی افزوده شده است، نزدیک به دو هزار سال شکل گرفته‌ و طی این سال‌ها در حال مرمت یا بازسازی بوده است. در خصوص این بنای تاریخی که اکنون هزاران سال از ایجاد آن می‌گذرد گفته می‌شود مهم‌ترین طرح‌های توسعه مسجد تاریخی اصفهان در دوران آل‌بویه و پس از آن در دوران حکومت صفویه بر ایران شکل گرفته است. ( با تصاویر رنگی )