مردن ماه الفارسية 1447
Mordan-i Māh
“Mordan-e Mah” (Dying Moon) is a short story collection by Morteza Faraji, in which each story takes place in a different Iranian city. The author has described the book as follows:
"Each story in this book has traveled alone to a city, bringing back a gift from that place—Isfahan, Shiraz, the South, Kurdistan, Tehran… Now I’ve put them all on a single train and am sending them to a distant place, somewhere in the imagination of the reader. And I, like a madman, wave goodbye for them at the station."
The collection includes narratives from Isfahan, Shiraz, Tehran, Hamedan, Andimeshk, Bushehr, Sardasht, and more, drawn from the author’s lived experiences. The stories are shaped by social transformations, war, migration, and collective memories. Reality and imagination intertwine, erasing boundaries between memory and dream. Themes of identity and the relationship between city and character are prominent. Faraji uses local language, imagery, and cultural elements to portray each city as a living character. While the urban landscapes are tangible, the characters navigate a subjective world infused with memory, loss, and roots. As Faraji notes, “Each story in this collection is like a carpeted journey to cities I love, each of them akin to a woman.”
In “Mordan-e Mah (Andimeshk)”, the protagonist grapples with solitude, illness, and memories of his mother against a backdrop of wartime and surreal imagery, embarking on an inner and outer journey alongside an old man named Abdulvahid.
“Daloon (Isfahan)” revisits childhood memories and an old family home, exploring familial roots and long-hidden secrets.
“Arusak-e Habe’i (Tehran)” depicts human relationships during days of bombardment, where handmade dolls and small hands symbolize hope and connection.
“Rooz-e Seh-Gerdoo (Hamedan)” centers on friendship and loss, reflecting on how childhood memories, death, and migration shape personal identity.
Other stories, including “Zir-Bute-ye Gol-Sorkh (Shiraz)”, “Gahvare-ye Darya (Bushehr)”, and “Marg Tooye Ragh-ham Ghadam Mizanad (Sardasht)”, similarly intertwine memory, city, and human experience.
The collection offers richly layered narratives and carefully crafted characters, portraying the lived experiences of Iranians across different cities. It is a collection about solitude, memory, and the roots that quietly shape daily life. With its vivid imagery and multi-dimensional storytelling, “Mordan-e Mah” takes readers on an emotional and imaginative journey through urban Iran, making it an excellent choice for fans of contemporary Persian short fiction.
مردن ماه مجموعهای از داستانهای کوتاه است که هریک در شهری رقم میخورد. نویسنده دربارهی کتابش اینگونه سخن گفته است: «داستانهای این کتاب هرکدامشان تنهای به شهری سفر کردهاند و هرکدامشان از شهری برایم جایزهای آوردهاند. از اصفهان، از شیراز، از جنوب، از کردستان، از تهران و... حالا همهشان را یکجا سوار قطاری کردهام و با همهی جایزهها دارم میفرستمشان یک جای دور، جای دوری توی خیال کسی که میخواندشان. و خودم مثل دیوانهها توی ایستگاه راهآهن دارم برایشان دست تکان میدهم.»
«مردن ماه» مجموعه داستانی از «مرتضی فرجی» است که هر داستان آن در یک شهر ایران میگذرد؛ روایتهایی از اصفهان، شیراز، تهران، همدان و... که برآمده از تجربههای زیسته نویسنده هستند. فضای داستانها متأثر از تحولات اجتماعی، جنگ، مهاجرت و خاطرات جمعی است.
داستانها میان واقعیت و خیال در جریان هستند و مرزی بین خاطره و رویا در این داستانهای وجود ندارد. دغدغههای هویتی و پیوند میان شهر و شخصیت در داستانهای این مجموعه پررنگ است. نویسنده با بهرهگیری از زبان و عناصر بومی و تصویرسازیهای دقیق، هر شهر را بهمثابهی شخصیتی زنده به تصویر کشیده است. در حالیکه فضای شهرها عینی است، شخصیتها از زاویه دید خودشان و در جهانی ذهنی با گذشته، فقدان، خاطره و ریشههای خود درگیر هستند. به گفتهی نویسنده: «داستانهای این مجموعه هرکدام سفری قالیچهای است به شهرهایی که دوستشان دارم و هرکدام از این شهرها به مثابه یک زن هستند.»
شخصیت اصلی داستان « مردن ماه (اندیمشک)» که با فضای وهمآلود و خاطرات جنگ آغاز میشود، با تنهایی، بیماری و خاطرهی مادرش دستوپنجه نرم میکند. او در مواجهه با پیرمردی به نام «عبدالواحد»، به سفری درونی و بیرونی کشیده میشود که مرز واقعیت و خیال در آن محو شده است.
در داستان «دالون (اصفهان)» راوی با بازگشت به خاطرات کودکی و خانهای قدیمی، به جستوجوی ریشههای خانوادگی و رازهای گذشتهاش میپردازد. داستان «عروسک حبهای (تهران)» روایتگر رابطهای انسانی در روزهای موشکباران و اضطراب است؛ جایی که عروسکهای دستساز و دستهای کوچک، نشانههایی از امید و پیوند میان آدمها هستند. محور اصلی داستان «روز سهگردو (همدان)» دوستی و فقدان است. این داستان به تاثیر خاطرات کودکی، مرگ و مهاجرت بر هویت فردی میپردازد.
در داستانهای این مجموعه شاهد روایتهایی چندلایه و شخصیتپردازی دقیق هستیم که تجربهی زیستهی انسان ایرانی را در بستر شهرهای مختلف به تصویر میکشد. هر داستان روایتی از تنهایی، خاطره و ریشههایی است که در زندگی روزمره گم شدهاند. روایت پرجزییات و همراه با تصویرسازیهای ملموس، خواننده را به سفری ذهنی و عاطفی در شهرهای مختلف ایران میبرد.
«مردن ماه (اندیمشک)»، «دالون (اصفهان)»، «عروسک حبهای (تهران)»، «روز سهگردو (همدان)»، «زیر بوتهی گل سرخ (شیراز)»، «گهوارهی دریا (بوشهر)» و «مرگ توی رگهام قدم میزند (سردشت)» عناوین داستانهای این مجموعه هستند.
«مردن ماه» مجموعه داستانی خواندنی است با داستانهایی که هرکدام بر بستر یکی از شهرهای ایران رخ میدهند. گزینهای مناسب برای علاقمندان به داستانهای کوتاه فارسی.

