پویایی فرهنگ و تمدن اسلام و ایران ( جلد دوم ) الفارسية 1386

فرهنگ و تمدن اسلامی در قرن پنجم ه.ق در اوج شکوفایی بود. ولی وقوع جنگ‌ های صلیبی و حمله بزرگ مغول از مغرب و مشرق جهان اسلام که یکی 200 سال و دیگری حدود 300 سال به درازا کشید، متاسفانه با آثار و پیامدهایش توان و رمق مسلمانان را گرفت و خرابی‌ های بسیاری برجای گذاشت. آن‌ چه از فرهنگ و تمدن اسلامی در مصر و شامات ایجاد شده بود، توسط صلیبیان خراب شد و آن ‌چه در ماوراء النهر، خراسان و عراق ساخته بودند، به وسیله مغولان ویران گردید که این امر منجر به آغاز دوره رکود در جهان اسلام شد. ولی از آن‌ جایی که اسلام در ذات خود جوهر حرکت، دگرگونی و پیشرفت را دارد، در پی آن خرابی، امپراتوری عثمانی، سلسلۀ صفوی و پادشاهی گورکانی سر برآورد که باعث سر و سامان گرفتن اوضاع سیاسی جهان اسلام و نیز شکوفایی فرهنگ و تمدن اسلامی شد. اما متاسفانه هجوم استعمار از جانب کشورهای اروپایی باعث دوره دوم رکود در سرزمین ‌های اسلامی شد که تا کنون نیز همچنان ادامه دارد، زیرا در این مرحله تلاش غربیان در راستای استحاله فرهنگی و باورهای مسلمانان بود. در جلد دوم، از مجموعه ی « پویایی فرهنگ و تمدن اسلام و ایران » سیر فرهنگ و تمدن اسلامی - ایرانی از زمان جنگ‌ های صلیبی و حمله مغول تا پایان دوران استعمار و بیداری مسلمانان در کشورهای مختلف اسلامی بررسی شده است.