گیلان در گسترۀ تاریخ صفویه الفارسية 1397

همایش «گیلان در گسترۀ تاریخ صفویه» گامی نخست برای معرفی توانایی‌ های فکری، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی گیلان در عصر صفویه بود. زیرا از این دوره، گیلان جایگاه مهمی در جغرافیای جهان ایرانی یافت. گیلان در دوره صفویه ولایت «دارالمرز» نامیده شد و شامل پهنه وسیعی بود که از شرق به چالوس (نمک آبرود) و از غرب تا رود آستارا گسترش داشت. ‏این پهنه پیش از تصرف توسط شاه عباس اول در سال ۱۰۰۰ ه.ق، به دلیل عوامل جغرافیایی‏، ‌‌‏سیاسی و اجتماعی به قلمرو‏های ‌‏جداگانه‌ ای تقسیم شده بود. گیلان از نظر فکری و فرهنگی به‌ ویژه از نظر تأثیرگذاری بر ساختارهای معنوی و فکری سایر اقوام و سرزمین‌ های مجاور خود در بین ایالات ایرانی کم‌ نظیر است. گیلان نام خود را از اقوام و طوایف «گیل» اقتباس کرده است. علاوه بر طوایف گیل که در بخش جلگه‌ ای سکونت دارند، جایگاه اقوام دیلمی و تالشی نیز هست که به ترتیب در بخش‌ های کوهستانی و غربی گیلان سکونت دارند. در این میان، تالش‌ های گیلان سهم مؤثری در تأسیس صفویان داشتند. در کتاب مجموعه مقالات گیلان در گستره تاریخ صفویه، روابط اقوام گیلانی از نظر فکری، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی با حکومت صفویه مورد بررسی و پژوهش قرار گرفته است. همچنین آثار و بناهای به جا مانده دورۀ صفویه نیز در این کتاب معرفی شده است.