رسالۀ حاتمیه الفارسية 1395

رسالۀ حاتمیّه با ذکر نَسب و حَسَب حاتم طایی ادامه می‌ یابد و داستان کودکی حاتم و سپس دوران جوانی وی و چگونگی خواستگاری و ازدواج او با ماویه مطرح می‌ شود و پس از آن حکایت های خواندنی حاتم و بخشش‌ های افسانه‌ گونۀ او، که حاتم را به چهره‌ ای اسطوره‌ ای بدل کرده، نقل می‌ شود. اسلام آوردن دختر حاتم، سَفّانه، و پسر حاتم، عَدی و سپس مدح سلطان حسین بایقرا پایان‌ بخش کتاب است. آن چه در رسالۀ حاتمیّه جالب و عجیب است نقش زنان در زندگانی و حکایت‌ های حاتم طایی است: مادر حاتم، همسرش ماویه، پیرزنی که حاتم مهمانش می‌ شود و دختر حاتم. مؤلف کتاب (کاشفی) در پدیدآوردن این رساله از منابع متعددی سود جسته که مصحح در بخش تعلیقات به آن ها اشاره کرده است ولی نام هفت کتاب در متن رسالۀ حاتمیّه آمده است که عبارتند از: بوستان سعدی، تحفۀ ملکی، جامع الحکایات، جواهر الامارۀ و عناصر الوزارۀ، زلال الصفا فی سیرۀ المصطفی، سُبحَۀ الابرار و گلستان سعدی. در مقدمه مصحّح، زندگانی و آثار کاشفی و روزگار او به طور مبسوط تحلیل شده و آثار او واکاوی شده است. در بخش تعلیقات نیز افزون بر توضیحات لغوی و ترجمه و شرح عبارت‌ های عربی، مآخذ حکایات و اشعار متن آمده و به نظایر مضامین کتاب در آثار منظوم و منثور پیشین اشاره شده است. این کتاب پیش از این از سوی مرحوم دکتر محمدرضا جلالی نایینی هم تصحیح شده بود. مقدمه، تصحیح و تعلیقات: باقر قربانی زرین